Phân cấp, phân quyền gần 5.000km luồng đường thủy nội địa quốc gia về địa phương quản lý

(Chinhphu.vn) - Hiện nay, tổng số km luồng đường thủy nội địa quốc gia là hơn 7.000km. Dự kiến, cơ quan quản lý Trung ương sẽ chỉ quản lý khoảng hơn 2.200km, còn lại sẽ thực hiện phân quyền triệt để về các địa phương.

Hội nghị lấy ý kiến cho dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Giao thông đường thủy nội địa và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giao thông đường thủy nội địa - Ảnh: VGP/PT

Chiều 29/5, Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam (Bộ Xây dựng) tổ chức hội nghị lấy ý kiến cho Dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Giao thông đường thủy nội địa và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giao thông đường thủy nội địa.

Phân quyền luồng thủy nội địa quốc gia cho địa phương quản lý

Theo ông Lê Đỗ Mười, Cục trưởng Cục Hàng hải và Đường thuỷ Việt Nam, việc phân cấp, phân quyền về kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa đã được quy định trong Luật Giao thông đường thủy nội địa, song trong quá trình triển khai thực hiện, còn nhiều vướng mắc, bất cập.

Dự thảo Nghị định mới sẽ tháo gỡ, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý đầu tư xây dựng và khai thác luồng đường thủy nội địa. Cùng đó, Dự thảo cũng thể chế hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và cập nhật, bổ sung những sửa đổi, bổ sung những quy định pháp luật theo yêu cầu thực tế.

"Hiện nay, tổng số km luồng đường thủy nội địa quốc gia hơn 7.000km. Dự kiến, cơ quan quản lý Trung ương sẽ chỉ quản lý khoảng hơn 2.200km, còn lại sẽ phân quyền triệt để về các địa phương", ông Mười thông tin.

Cục Hàng hải và đường thủy nội địa Việt Nam cũng đề nghị các địa phương phối hợp chặt chẽ trong quá trình thực hiện chính sách, quản lý chặt các tuyến luồng đường thủy nội địa và các cảng, bến trên tuyến luồng được giao (nếu có).

Dự kiến, cơ quan quản lý Trung ương sẽ thực hiện phân quyền triệt luồng thủy nội địa về các địa phương quản lý - Ảnh: Báo Xây dựng

Quản chặt hơn 1.900 bến cảng thủy không phép

Thống kê của Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam, toàn quốc có hơn 3.000 sông, kênh, các tuyến sông trên cả nước có hơn 6.200 bến, cảng thủy nội địa và hơn 1.900 bến không có giấy phép hoạt động, chiếm tỷ lệ hơn 30% so với tổng số hiện có.

Theo Thiếu tướng Nguyễn Văn Mừng, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an), trong quá trình phối hợp kiểm tra thực tế trên tuyến sông Hồng, lực lượng chức năng nhận định có những địa phương, số lượng bến không có giấy phép hoạt động chiếm tới hơn 50% tổng số bến, cảng thủy nội địa. Những cảng, bến thủy không được phép hoạt động gây mất an toàn, ảnh hưởng đến giao thông đường thủy và tạo ra môi trường kinh doanh không công bằng.

Trên thực tế, các địa phương có nhu cầu bến cảng thủy rất lớn, phục vụ mục đích phát triển kinh tế - xã hội địa phương, an ninh quốc phòng, dân sinh tuy nhiên, thủ tục cấp phép hiện nay còn khó khăn vì liên quan tới quy hoạch, quỹ đất và các thủ tục hành chính. Từ thực tiễn đó, Thiếu tướng Nguyễn Văn Mừng đề nghị cần chủ động rà soát toàn bộ các quy định liên quan, tính toán để đưa vào quy hoạch các cảng, bến thủy nội địa quan trọng, hạn chế các thủ tục không cần thiết nhưng vẫn đảm bảo đúng quy định, đáp ứng nhu cầu của các địa phương.

Ngoài ra, Cục CSGT đề nghị Cục Hàng hải và đường thủy nội địa cần nghiên cứu kỹ lưỡng các vấn đề liên quan đến: phương tiện thủy nội địa không đảm bảo an toàn, không được kiểm định, không giấy phép... tình hình thuyền viên, vận chuyển hàng hóa, tuyến vận tải, khai thác... còn nhiều phức tạp cần được tính toán cẩn trọng và phù hợp thực tế.

Được biết, ngoài việc phân cấp, phân quyền triệt để cho địa phương quản lý, Dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Giao thông đường thủy nội địa có nhiều điểm đổi mới so với các quy định hiện hành như: Sửa đổi tiêu chí phân loại đường thủy nội địa quốc gia để phân cấp về địa phương quản lý luồng đường thủy nội địa; phân cấp thực hiện công tác quản lý cảng bến thủy nội địa và các thủ tục liên quan đến cảng bến; bãi bỏ giảm thành phần hồ sơ đối với các thủ tục đóng luồng, cảng bến thủy nội địa để đơn giản hóa cho các tổ chức, cá nhân thực hiện…

Trong đó, điểm đáng chú ý tại dự thảo Nghị định là việc phân định cảng, bến thủy nội địa. Việc phân định này xuất phát từ thực tiễn hiện có bến thủy nội địa có quy mô lớn hơn cảng, nhưng quy định hiện hành quản lý cảng lại chặt chẽ hơn các bến làm cản trở việc thúc đẩy phát triển, tạo thế cạnh tranh không lành mạnh và khiến "doanh nghiệp không muốn đầu tư vào cảng". Do đó, Dự thảo Nghị định đề xuất quy định, các bến cảng sẽ chỉ phục vụ cho các phương tiện từ 750 tấn trở xuống.

Cục Hàng hải và đường thủy Việt Nam cho biết, quý I/2025, lĩnh vực vận tải đường thủy có sự tăng trưởng tốt. Sản lượng vận tải hành khách đạt 127,2 triệu lượt khách, tăng 26,8% so với năm 2024. Vận tải hàng hóa đạt 149,1 triệu tấn, tăng 12,1%.

Trong 3 tháng đầu năm 2025, khối lượng hàng hóa thông qua các cảng bằng phương tiện thủy nội địa đạt 100,303 triệu tấn.

Trên thực tế, so với các loại hình vận chuyển khác (như đường bộ, đường biển, đường sắt và hàng không), sản lượng hành khách và hàng hoá vận chuyển bằng đường thuỷ nội địa luôn có sự tăng trưởng lớn. Sự tăng trưởng này do vận tải thủy sở hữu lợi thế tự nhiên với các tuyến sông, kênh có tổng chiều dài khoảng 41.900km cùng hơn 3.600km đường bờ biển đã khiến vận tải thuỷ trở thành phương thức vận tải có nhiều cơ hội để phát triển.

Các chuyên gia đánh giá, đây là tín hiệu đáng mừng khi vận tải bằng đường thuỷ nội địa là phương thức chi phí vận tải khối lượng lớn, đang được khuyến khích tăng cường để giảm áp lực cho đường bộ và giảm chi phí logistics.

Phan Trang

Nguồn: https://baochinhphu.vn/phan-cap-phan-quyen-gan-5000km-luong-duong-thuy-noi-dia-quoc-gia-ve-dia-phuong-quan-ly-102250529213323196.htm