'Thể thao Việt Nam và thách thức Top 50 Olympic': Trẻ và không còn trẻ

Đội tuyển nữ U21 bóng chuyền Việt Nam đang ghi những kết quả ấn tượng tại giải U21 nữ thế giới diễn ra ở Indonesia. Các cô gái Việt Nam chắc chắn có suất vào VCK dành cho 16 đội mạnh nhất sau 3 trận toàn thắng đầu tiên, trong đó phải kể đến chiến thắng 3-1 trước U21 Serbia, á quân giải này năm 2021 và là một trong những nền bóng chuyền mạnh ở châu Âu.

Đây là lần đầu tiên U21 nữ Việt Nam được tham gia giải vô địch thế giới trẻ nhờ việc mở rộng từ 16 lên 24 đội. Trên thực tế, các đội trẻ của bóng chuyền thường không có nhiều cơ hội thi đấu quốc tế. Ngay ở trong nước, cũng chỉ có giải vô địch U23 trong vài năm trở lại đây. Tuy nhiên các cô gái trẻ của chúng ta đã không bị choáng ngợp, thi đấu rất tự tin để giành chiến thắng trước các đội bóng có ưu thế về thể hình như Serbia, Canada…

Dù những kết quả tại Indonesia có phần gây sốc, nhưng điều này lại… không lạ với các đội tuyển trẻ của thể thao Việt Nam. Thậm chí, có thể xem đây là một "trường hợp đặc thù", khi các VĐV trẻ của chúng ta luôn chơi tốt tại các giải cấp châu lục và thế giới. Hiểu theo một cách nào đó, thì các giải đấu có giới hạn tuổi, VĐV Việt Nam chơi rất tốt, tiếp cận được với thành tích thế giới, kể cả ở những môn "khó" như điền kinh, bóng đá, bóng chuyền, bóng bàn…

Câu hỏi đặt ra: Tại sao thể thao Việt Nam có kết quả tốt ở các lứa U nhưng càng lên cao thì lại càng "đuối", không thể duy trì được tốc độ phát triển, thậm chí, phần lớn đều dừng lại ở giới hạn châu lục? Trước hết, có vài nguyên nhân khách quan, ví dụ như các giải đấu U ở đa số các môn thể thao đều không tập hợp những VĐV chuyên nghiệp của thể thao thế giới.

Nghĩa là thành tích ở lứa tuổi trẻ chưa phản ánh được sức mạnh của nền thể thao quốc gia nói chung. Bên cạnh đó, với những giải trẻ, các quốc gia mạnh thường đưa các VĐV nhỏ tuổi hơn mức giới hạn trong khi đó, Việt Nam và một số nền thể thao hạng trung bình lại có xu hướng tận dụng tối đa giới hạn tuổi, miễn là không vượt qua quy định. Cuối cùng, ở lứa tuổi trẻ, tâm lý thoải mái cũng là nguyên nhân giúp VĐV Việt Nam thi đấu tốt hơn những "đàn anh, đàn chị".

Đội tuyển nữ U21 bóng chuyền Việt Nam đang ghi những kết quả ấn tượng tại giải U21 nữ thế giới diễn ra ở Indonesia

Thế nên, đây là câu chuyện cần nhìn ở 2 khía cạnh khác nhau. Đầu tiên đó là nguồn lực và niềm đam mê thể thao của chúng ta là rất lớn. Nhưng mặt khác, cần nhìn nhận đúng bản chất của các thành tích ở giải trẻ để thấy rằng thể thao Việt Nam có một vấn đề nghiêm trọng, một điểm gãy chưa thể khắc phục được ở quá trình tiếp nối, chuyển đổi từ một tài năng trẻ thành những VĐV đẳng cấp thế giới khi trưởng thành.

Nói cách khác, thể thao Việt Nam hiện đang có những tài năng trẻ và những tài năng "không còn trẻ", những người không thể đạt được tầm vóc như kỳ vọng nếu căn cứ vào các cột mốc mà họ đạt được khi còn ở lứa tuổi U. Ngoài các trở ngại về thể hình, một yếu tố khó khắc phục trong ngày một, ngày hai, thì rất nhiều nguyên nhân đến từ chính nội tại của nền thể thao.

Đó có thể là môi trường thi đấu chưa chuyên nghiệp, điều sẽ làm chậm lại sự tiến bộ của tài năng. Đó cũng có thể là việc chúng ta chưa có một nền tảng dinh dưỡng, y khoa thể thao phù hợp để giúp các VĐV trẻ giảm bớt các bất lợi về thể hình.

Nhưng cũng có thể là vì chúng ta "dốc hết sức" cho các sân chơi trẻ, vẫn có thói quen chạy theo thành tích, thúc đẩy quá nhanh sự phát triển của tài năng trẻ mà nôm na là "ép chín" để rồi khi kỳ vọng lên cao, áp lực lớn mà không có lộ trình phát triển phù hợp thì các tài năng ấy mãi vẫn không trưởng thành, chỉ là các ngôi sao "không còn trẻ".

Nguồn: https://bvhttdl.gov.vn/the-thao-viet-nam-va-thach-thuc-top-50-olympic-tre-va-khong-con-tre-20250811100345175.htm