Vì sao pin để lâu lại bị chảy nước, chất này có độc không?

(Dân trí) - Các loại pin tiểu, pin đũa hoặc pin cúc áo sẽ bị chảy nước sau một thời gian dài không sử dụng. Vậy nước này là gì và có gây nguy hiểm cho con người khi tiếp xúc hay không?

Vì sao pin để lâu lại bị chảy nước?

Các loại pin như pin tiểu (AA), pin đũa (AAA), pin trung (pin C), pin đại (pin D) hay pin cúc áo… được sử dụng rất phổ biến trên nhiều thiết bị trong gia đình, như điều khiển từ xa của TV, điều hòa; đồng hồ treo tường, để bàn; đồ chơi trẻ em…

Các loại pin được sử dụng phổ biến trên các thiết bị điện tử trong gia đình (Ảnh: AABatt).

Tuy nhiên, nếu sau một thời gian dài, người dùng không sử dụng đến các thiết bị này thì sẽ nhận thấy hiện tượng những viên pin này bị chảy nước. Chất lỏng chảy ra từ pin có thể làm hư hỏng cả thiết bị hoặc làm rỉ sét các chân cực trong khay gắn pin.

Vậy chất lỏng chảy ra từ các loại pin này là gì?

Hiện tượng pin chảy nước thực ra là rò rỉ các chất điện giải bên trong pin. Tình trạng này xảy ra do các phản ứng hóa học trong pin, đặc biệt khi pin không được sử dụng trong một thời gian dài hoặc khi pin bị hư hỏng.

Chỉ các loại pin kiềm, pin kẽm carbon (chẳng hạn pin đũa, pin tiểu, pin cúc áo…) mới có hiện tượng rò rỉ các chất điện giải, trong khi đó các loại pin lithium-ion (pin sạc trên smartphone, máy tính bảng, laptop…), pin chì axit (ắc quy ô tô, xe máy)… hầu như không gặp phải hiện tượng này.

Các loại pin kiềm, pin kẽm carbon dù không còn sử dụng đến nhưng các chất hóa học bên trong vẫn tiếp tục phản ứng chậm với nhau, sinh ra khí hydro. Áp suất từ khí hydro tích tụ sau một thời gian dài sẽ làm vỡ vỏ pin, khiến các chất điện giải bên trong pin bị chảy ra ngoài, tạo nên hiện tượng “chảy nước”.

Pin cúc áo có kích thước nhỏ gọn, cũng bị “chảy nước” sau một thời gian dài không sử dụng (Ảnh: RBL).

Ngoài ra, vỏ pin (thường làm từ thép hoặc hợp kim) cũng có thể bị ăn mòn theo thời gian, đặc biệt khi pin tiếp xúc với độ ẩm hoặc nhiệt độ cao, dẫn đến chất điện giải trong pin bị rò rỉ ra ngoài.

Do vậy, hiện tượng pin bị chảy nước thường xảy ra với các loại pin đã cũ, lâu không sử dụng… đây là những viên pin thường đặt trong môi trường ẩm ướt, quá hạn sử dụng khiến lớp vỏ pin không còn chắc chắn.

Chất lỏng chảy ra từ pin là gì, có độc hại hay không?

Chất điện giải là một hợp chất hóa học (dạng lỏng, sệt hoặc rắn) có khả năng dẫn điện nhờ sự di chuyển của các ion. Trong pin, chất này cho phép các ion mang điện tích di chuyển giữa cực âm và cực dương, từ đó tạo ra dòng điện.

Chất điện giải trong pin có thể làm hư hỏng, ăn mòn các thiết bị sử dụng pin (Ảnh: Pinterest).

Thành phần của chất điện giải khác biệt nhau tùy theo từng loại pin. Trong đó pin kiềm sử dụng Kali hydroxide (KOH), một dung dịch kiềm mạnh, làm chất điện giải. Pin kẽm-carbon sử dụng Amoni chloride (NH4Cl) hoặc Kẽm chloride (ZnCl₂) dạng lỏng hoặc sệt để làm chất điện giải.

Đặc điểm chung của các loại chất điện giải này là có tính ăn mòn cao. Đây cũng chính là lý do khiến thiết bị điện tử hư hỏng và các chân cực trong khay chứa pin bị rỉ sét khi các chất điện giải trong pin bị rò rỉ.

Việc trẻ em nuốt pin cúc áo vào người có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, có thể dẫn đến tử vong (Ảnh: CHP).

Các chất điện giải có thể gây kích ứng, gây ngứa hoặc tổn thương da khi con người tiếp xúc. Đặc biệt, nếu vô tình nuốt phải chất điện giải này có thể gây bỏng miệng, tổn thương thực quản và niêm mạc dạ dày.

Đây cũng chính là lý do đã có không ít trường hợp trẻ em tử vong hoặc tổn thương hệ tiêu hóa nghiêm trọng do nuốt nhầm pin cúc áo.

Có cách nào để ngăn chặn pin chảy nước hay không?

Rất tiếc, câu trả lời là không. Cho dù pin có tốt như thế nào đi chăng nữa, các phản ứng hóa học bên trong pin vẫn sẽ làm hỏng lớp vỏ và khiến các chất điện giải rò rỉ ra ngoài.

Do vậy, khi không sử dụng các thiết bị trong một thời gian dài, bạn nên tháo pin, tránh để các chất điện giải rò rỉ làm hỏng thiết bị.

Xử lý pin bị rò rỉ chất điện giải bằng cách nào?

Nếu phát hiện pin đã bị rò rỉ chất điện giải (pin bị ướt, chảy nước), bạn cần phải lập tức tháo pin ra khỏi thiết bị điện tử của mình. Khi xử lý pin chảy nước, nên sử dụng găng tay để tránh tiếp xúc với các chất điện giải từ pin.

Trong trường hợp vô tình để các chất điện giải này dính vào da hoặc xử lý pin chảy nước bằng tay trần, bạn cần phải rửa sạch vị trí da tiếp xúc bằng xà phòng. Trong trường hợp các chất điện giải bị dính vào mắt, cần phải rửa mắt dưới vòi nước chảy trong vòng từ 15 đến 20 phút.

Nếu cảm thấy da hoặc mắt bị kích ứng, ngứa, rát… cần phải đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Trong trường hợp vô tình nuốt phải chất điện giải hoặc trẻ em nuốt phải pin (loại pin cúc áo kích thước nhỏ), cần phải đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Nếu thiết bị điện tử không sử dụng trong một thời gian dài, hãy tháo pin ra khỏi thiết bị. Lưu trữ pin trong hộp nhựa, đặt thêm một vài túi chống ẩm để giúp pin không bị ẩm ướt và hư hỏng.

Nên đặt pin đã qua sử dụng vào túi bóng hoặc hộp nhựa và đưa đến các điểm thu gom pin cũ hoặc các cơ sở xử lý pin (Ảnh: X).

Các chất điện giải và thành phần trong pin có thể gây hại nghiêm trọng cho môi trường, đặc biệt là đất và nguồn nước. Do vậy, người dùng không được vứt bỏ các loại pin đã qua sử dụng vào thùng rác hoặc vứt bỏ ra môi trường, mà nên đặt vào túi bóng, hộp nhựa và mang đến các điểm thu gom pin cũ hoặc các cơ sở xử lý pin.

Bạn có thể tìm kiếm trên Internet để biết được những địa điểm thu gom pin cũ tại địa phương mình đang sinh sống.

Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/vi-sao-pin-de-lau-lai-bi-chay-nuoc-chat-nay-co-doc-khong-20250804153828075.htm