Cơ hội hay “loạn” nguyện vọng?
Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 là lần đầu học sinh học theo Chương trình GDPT 2018 tham gia kỳ thi quốc gia. Thí sinh thi 4 môn: hai môn bắt buộc là Toán và Ngữ văn, cùng hai môn tự chọn trong nhóm 9 môn: Ngoại ngữ (7 thứ tiếng), Lịch sử, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Địa lý, Giáo dục Kinh tế & Pháp luật, Tin học và Công nghệ (nông nghiệp hoặc công nghiệp).
Trên nền đó, nhiều trường đại học xây dựng tổ hợp mới, kết hợp môn “lần đầu lên sóng” như Tin học, Công nghệ với các môn truyền thống. Đặc biệt, năm 2025, Bộ GD&ĐT bỏ hạn mức mỗi ngành chỉ được dùng 4 tổ hợp, vì thế các trường “bung” tối đa. Hệ thống tuyển sinh của Bộ GD&ĐT ghi nhận 344 tổ hợp xét tuyển đại học. Số lượng này được cho là kỷ lục từ trước đến nay.
Khảo sát hơn 100 trường cho thấy 80% tăng số tổ hợp, mức tăng phổ biến 2-10; có nơi tăng mạnh tới 49 tổ hợp (ví dụ: Khoa học liên ngành và Nghệ thuật, ĐHQG Hà Nội). Trường Đại học Ngoại ngữ tăng từ 11 lên 42 tổ hợp; Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (ĐHQG Hà Nội) tăng gấp ba lên 28 tổ hợp; một số ngành của Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội có tới 19-20 tổ hợp.
Điều này giúp mở rộng vùng tuyển, tạo lối vào cho thí sinh có năng lực khác nhau, và “cứu” những ngành lâu nay khó tuyển bằng cách bổ sung tổ hợp phù hợp.Đa dạng tổ hợp có lợi ích thiết thực. Thí sinh ở vùng miền khác nhau có thể tận dụng điểm mạnh (ví dụ: mạnh Ngoại ngữ, mạnh Tin học) để tăng cơ hội trúng tuyển; một số ngành được mở nhiều cửa vào hơn; trường có thêm công cụ tuyển đa dạng hơn.
Tuy nhiên, việc "bùng nổ" tới 344 tổ hợp cũng kéo theo hệ lụy: thông tin quá dày, dễ làm thí sinh rối. Nhiều em mất hàng tuần tra cứu nhưng vẫn chưa chắc tổ hợp nào có lợi nhất. Em Khánh Linh (lớp 12, Hà Nội) kể: “Ngành em muốn học có hơn 10 tổ hợp. Ban đầu định thi A00, nhưng thấy Toán-Tiếng Anh-Tin cũng xét nên lại phân vân. Sợ chọn nhầm tổ hợp mà điểm không cao bằng phương án khác. Năm nay có thông tin nhiều quá, trường nào cũng có danh sách dài tổ hợp. Nếu không tìm hiểu kỹ, dễ bỏ lỡ tổ hợp mà mình có lợi thế điểm số nhất”.”
Nhiều học sinh ví 344 tổ hợp như “mê hồn trận” - nhiều lối rẽ nhưng thiếu chỉ dẫn. Rủi ro thực tế là thí sinh dàn trải ôn luyện nhiều môn dẫn đến điểm trung bình ở mức trung bình-kém; bỏ lỡ tổ hợp lợi thế do không cập nhật kịp; và cạnh tranh ở ngành “hot” càng gay gắt vì thí sinh từ nhiều khối cùng đổ vào, có thể đẩy điểm chuẩn lên cao bất ngờ.
Công bố thông tin tuyển sinh minh bạch, ổn định phương thức
Thạc sĩ Cù Xuân Tiến (Trưởng phòng Tuyển sinh & Công tác SV, ĐH Kinh tế–Luật, ĐHQG TP.HCM) nhận định: số lượng tổ hợp năm nay nhiều chưa từng thấy, chủ yếu do chương trình 2018 bổ sung môn Tin học, Công nghệ; các trường vừa giữ khối cũ vừa mở rộng khối mới nên dẫn tới bùng nổ tổ hợp. Ông khuyến nghị nhà trường và Bộ cần phối hợp đẩy mạnh cung cấp thông tin minh bạch, công cụ tra cứu và tư vấn hướng nghiệp cho học sinh.
Một lãnh đạo một trường đại học thẳng thắn cho rằng, các trường không muốn tự giới hạn cơ hội tuyển sinh; mở rộng tổ hợp là chiến lược đảm bảo đầu vào. Tuy vậy, cần minh bạch trong quy định trọng số, hệ số môn và điều kiện xét trúng tuyển để thí sinh không bị “lừa” bởi danh sách dài.
TS Lê Viết Khuyến (nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học) chỉ rõ hệ quả của chủ trương bỏ giới hạn 4 tổ hợp/ngành: nhiều trường “bung” tối đa để tối ưu nguồn tuyển, dẫn tới “loạn tổ hợp” và khó định hướng cho thí sinh. Ông đề xuất nên duy trì khoảng 4 tổ hợp chính cho mỗi ngành - nếu cần thì bổ sung một số tổ hợp mới để vừa linh hoạt vừa dễ quản lý.
Quan trọng hơn, ông Khuyến cho rằng, các trường đại học cũng cần có định hướng rõ ràng về phương hướng, phương thức tuyển sinh có tính ổn định, phù hợp với đặc thù từng ngành và chương trình đào tạo. Việc công bố tổ hợp xét tuyển đại học cần phải được làm trước đó 3 năm, tức là ngay khi học sinh chuẩn bị thi vào lớp 10 để các em có thể lựa chọn tổ hợp môn tự chọn, trường THPT phù hợp cho cả bậc THPT và định hướng đại học.
Không chỉ dừng lại ở việc đa dạng tổ hợp, năm 2025 còn chứng kiến thay đổi lớn trong cách tính điểm xét tuyển. Để đảm bảo công bằng trong tuyển sinh đại học khi số phương thức xét tuyển ngày một đa dạng, Bộ GD&ĐT đã áp dụng phương pháp quy đổi điểm theo bách phân vị. Tuy nhiên, khi một công cụ hiện đại được áp dụng trên nền tảng chưa chuẩn hóa, đặc biệt là hệ thống đề thi thiếu đồng đều, hiệu quả khó đạt như kỳ vọng. Hậu quả là với cách làm này, thí sinh dễ mất phương hướng, trường có thể mất kiểm soát. Tình trạng đăng ký nguyện vọng ồ ạt.
Năm 2025, gần 850.000 thí sinh đăng ký tới hơn 7,6 triệu nguyện vọng - tức trung bình 9 nguyện vọng mỗi em, vượt xa các năm trước, mà nguyên nhân xuất phát từ sự bất định trong quy đổi điểm. Bởi khi không thể chắc chắn tổ hợp nào sẽ được quy đổi có lợi, học sinh buộc phải “rải nguyện vọng như mưa” để tăng cơ hội trúng tuyển. Điều này dẫn đến mất định hướng nghề nghiệp, còn các trường đại học phải đối mặt với tỷ lệ hồ sơ ảo rất lớn, làm suy giảm chất lượng lọc tuyển sinh.
344 tổ hợp xét tuyển 2025 là tín hiệu cả cơ hội lẫn thách thức. Về lý thuyết, đây là cách mở rộng tiếp cận giáo dục đại học, khuyến khích đa dạng năng lực. Trên thực tế, nếu thiếu thông tin, thiếu tư vấn và công cụ hỗ trợ, nó dễ biến thành mê trận khiến thí sinh lạc hướng, dàn trải ôn tập và đánh mất cơ hội tốt nhất của chính mình.
Chính vì vậy để việc xét tuyển đảm bảo công bằng và chính xác, các trường cần có trách nhiệm minh bạch, ổn định phương thức tuyển sinh; Bộ GD&ĐT cần quy định hợp lý, công bố sớm và hỗ trợ công cụ tra cứu; còn thí sinh cần tỉnh táo, định hướng ngành trước, chọn tổ hợp chỉ sau khi đã cân nhắc kỹ để biến lựa chọn đa dạng thành lợi thế thực sự.
Nguồn: https://baolaocai.vn/bung-no-to-hop-xet-tuyen-co-hoi-rong-mo-hay-ap-luc-dinh-huong-post879349.html
![[Ảnh] Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì tọa đàm với các doanh nghiệp Nhật Bản](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/1200x675/vietnam/resource/IMAGE/2025/8/12/dc994f71ec884b16b60a4f9a8edc8b8a)
Bình luận (0)