Đánh giá hiệu quả mô hình chính quyền địa phương hai cấp trong lĩnh vực KH&CN tại Lào Cai

Qua hơn một tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp trong lĩnh vực khoa học và công nghệ (KH&CN), đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tỉnh Lào Cai đã chủ động vận hành bộ máy, bảo đảm phục vụ người dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, địa phương vẫn đối mặt với nhiều khó khăn về hạ tầng, nhân lực và chính sách cần sớm tháo gỡ để mô hình phát huy hiệu quả.

Bộ Khoa học và Công nghệ•14/08/2025

Ngày 14/8/2025, Đoàn công tác của Bộ KH&CN đã làm việc tại Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh Lào Cai và xã Yên Bình, nhằm nắm bắt tình hình, ghi nhận kết quả, đồng thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai Nghị quyết 57/NQ-TW, Nghị định 132/2025/NĐ-CP và Nghị định 133/2025/NĐ-CP.

Đ*oàn công tác Bộ KH&CN làm việc với Sở KH&CN tỉnh Lào Cai về vận hành chính quyền địa phương hai cấp.*

Theo ông Nguyễn Đoạt, Phó Giám đốc Sở KH&CN tỉnh Lào Cai, toàn tỉnh có 99 xã, phần lớn ở xa trung tâm, đi lại khó khăn; nhiều xã vùng cao điều kiện cơ sở vật chất hạn chế, trong đó 25 xã chỉ có duy nhất một phòng họp trực tuyến. Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) đã được triển khai tại 95% xã, đáp ứng được nhu cầu tối thiểu mỗi người cán bộ một máy phục vụ công việc.

Từ ngày 1/7 đến 13/8/2025, Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh Lào Cai đã tiếp nhận 42 hồ sơ TTHC, giải quyết 34 hồ sơ, còn 8 hồ sơ đang xử lý trong hạn. Trong đó, lĩnh vực tiêu chuẩn đo lường chất lượng tiếp nhận 19 hồ sơ; năng lượng nguyên tử 14 hồ sơ; hoạt động KH&CN 8 hồ sơ; tần số vô tuyến điện 1 hồ sơ. Toàn tỉnh hiện thực hiện 194 TTHC tại Sở KH&CN, trong đó 121 TTHC đã được phân cấp, phân quyền theo Nghị định 132 và 133.

Ông Hồ Hồng Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ KH&CN lắng nghe chia sẻ của cán bộ phụ trách lĩnh vực KH&CN tại Trung tâm phục vụ hành chính công tỉnh Lào Cai.

Mặc dù đạt được kết quả tích cực, Lào Cai vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Về hạ tầng, toàn tỉnh còn 23 thôn, bản chưa có điện lưới; 4 thôn, bản trắng sóng; 65 thôn lõm sóng và 50 thôn chưa có Internet băng rộng cố định. Hạ tầng công nghệ thông tin ở nhiều xã còn thiếu, thiết bị cũ, ảnh hưởng đến tiến độ chuyển đổi số và cung cấp dịch vụ công trực tuyến.

Về nhận thức, một số xã, phường còn hạn chế trong hiểu biết về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và khởi nghiệp, dẫn đến lúng túng trong phối hợp. Nguồn nhân lực chuyên môn KH&CN, đổi mới sáng tạo, công nghệ thông tin ở cấp xã còn thiếu và yếu; cán bộ mới chưa có kinh nghiệm thực tiễn.

Về chính sách, vẫn thiếu văn bản hướng dẫn đồng bộ, thiếu cơ chế khuyến khích đổi mới sáng tạo dài hạn. Một số quy định về cấp phép thiết bị bức xạ, phê duyệt kế hoạch ứng phó sự cố bức xạ, phí và lệ phí… chưa rõ ràng, gây khó khăn trong tiếp nhận và xử lý hồ sơ.

Cán bộ phụ trách công nghệ thông tin của Trung tâm phục vụ hành chính công tỉnh Lào Cai được trực tiếp hướng dẫn tháo gỡ vướng mắc.

Trong lĩnh vực tiêu chuẩn đo lường chất lượng, nhiệm vụ kiểm tra nhà nước về đo lường và quản lý chất lượng hàng hóa đã được phân định cho cấp xã, song đây là lĩnh vực mới, cán bộ chưa được đào tạo, chưa có chứng chỉ kiểm tra nhà nước nên việc thực hiện còn hạn chế.

Tại lĩnh vực sở hữu trí tuệ, việc sáp nhập, hợp nhất địa giới hành chính dẫn tới nhiều thay đổi về chủ sở hữu nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận, chỉ dẫn địa lý, cũng như bản đồ vùng sản xuất, gây khó khăn trong bảo hộ và chuyển giao quyền SHTT.

Trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử, một số quy định về hồ sơ, thủ tục, phí, lệ phí đối với thiết bị bức xạ, PET/CT, SPECT/CT, X-quang, cũng như yêu cầu về văn bằng, chứng chỉ cho nhân viên bức xạ chưa được hướng dẫn cụ thể.

*Đoàn công tác Bộ KH&CN làm việc tại Trung tâm phục vụ hành chính công xã Yên Bình, tỉnh Lào Cai.*

Đại diện Đoàn công tác, ông Nguyễn Lê Hùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và công nghệ ghi nhận sự nỗ lực của tỉnh trong triển khai mô hình mới. Đồng thời đề nghị, Sở KH&CN tỉnh tập trung hoàn thiện báo cáo theo từng lĩnh vực cụ thể, xây dựng phương án tham mưu cho UBND tỉnh, đưa ra những giải pháp phù hợp nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của địa phương đang gặp phải khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Đối với những khó khăn, vướng mắc trong quá trình vận hành chính quyền địa phương hai cấp trong lĩnh vực KH&CN tại tỉnh Lào Cai nêu trên, đại diện các đơn vị chuyên môn của Bộ KH&CN đã trực tiếp trao đổi, giải đáp cụ thể về các nội dung địa phương được phân cấp, phân quyền. Đồng thời hướng dẫn địa phương triển khai các quy định, quy trình nghiệp vụ, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, đồng thời cam kết đồng hành, hỗ trợ địa phương trong thực hiện mô hình chính quyền hai cấp nhằm bảo đảm hoạt động KH&CN thông suốt, hiệu quả.

Một số nội dung vượt ra ngoài thẩm quyền của Đoàn công tác, Đoàn đã ghi nhận và tổng hợp, báo cáo Lãnh đạo Bộ để đề xuất các giải pháp tháo gỡ.