Mô hình mới - tư duy mới: Hà Tĩnh nâng cao năng lực quản lý giáo dục cơ sở

Từ ngày 1/7/2025, khi mô hình chính quyền địa phương hai cấp chính thức đi vào hoạt động, các trường mầm non, tiểu học và THCS được chuyển về trực thuộc UBND cấp xã. Sự thay đổi này kéo theo việc phân cấp quản lý rõ ràng. Theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), Sở GD&ĐT sẽ chịu trách nhiệm hướng dẫn chuyên môn, UBND xã/phường sẽ quản lý trực tiếp về cơ sở vật chất, nhân sự và chịu trách nhiệm phối hợp triển khai nhiệm vụ, giải trình về chất lượng giáo dục tại địa phương.

Điều này đòi hỏi đội ngũ cán bộ xã/phường không chỉ vững vàng về quản lý hành chính mà còn phải am hiểu sâu sắc về quy trình và nhiệm vụ chuyên môn của ngành. Từ đó, mới có thể phối hợp hiệu quả, đặc biệt trong các lĩnh vực trọng tâm như chuyển đổi số, quản lý dữ liệu và huy động nguồn lực xã hội hóa để nâng cao chất lượng giáo dục cơ sở.

Lãnh đạo phường Thành Sen quán triệt một số nội dung công việc liên quan đến công tác giáo dục trên địa bàn.

Phường Thành Sen (Hà Tĩnh) được thành lập trên cơ sở sáp nhập 8 phường và một phần của phường Đại Nài thuộc TP Hà Tĩnh trước đây. Ngay sau khi vận hành, phường đã tổ chức họp và phân công cán bộ phụ trách các lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực giáo dục.

Bà Trần Thị Thủy Nga - Phó Chủ tịch UBND phường cho biết: “Phường đang quản lý 39 cơ sở giáo dục từ bậc mầm non đến THCS. Để nâng cao năng lực cho cán bộ phụ trách, đáp ứng yêu cầu của bộ máy mới, chúng tôi đã kịp thời tổ chức tập huấn, cập nhật các văn bản pháp luật; cử cán bộ tham gia các lớp bồi dưỡng kỹ năng quản lý trường học và ứng dụng công nghệ số. Đồng thời, thiết lập kênh trao đổi trực tuyến giữa nhà trường - UBND phường - Sở GD&ĐT để xử lý công việc nhanh chóng và gắn tiêu chí đánh giá thi đua với hiệu quả phối hợp trong công tác giáo dục”.

Từ góc độ của người quản lý cơ sở giáo dục, ông Trần Thanh Kiên - Hiệu trưởng Trường THCS Lê Văn Thiêm (phường Thành Sen) chia sẻ: "Việc bàn giao công tác quản lý cho phường đã tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc giải quyết các vấn đề cấp thiết của nhà trường. Trong giai đoạn bước vào năm học mới, UBND phường đã có buổi làm việc trực tiếp với nhà trường về kế hoạch phát triển; những quyết định về cơ sở vật chất như: sửa chữa phòng học, mua sắm trang thiết bị hay phân bổ kinh phí đều được xử lý nhanh chóng và trực tiếp. Qua đó, giúp nhà trường chủ động hơn trong mọi hoạt động, tập trung nâng cao chất lượng dạy và học một cách hiệu quả”.

Đội ngũ cán bộ làm công tác giáo dục trên địa bàn phường Thành Sen nhanh chóng "bắt nhịp", đảm bảo mọi công việc được triển khai kịp thời.

Bà Lê Thị Hải Yến, chuyên viên Phòng Văn hóa - Xã hội phụ trách lĩnh vực giáo dục phường Thành Sen khẳng định: “Vận hành theo mô hình mới, điều quan trọng nhất không chỉ là thay đổi về cơ cấu tổ chức, mà còn là sự thay đổi trong tư duy và tinh thần làm việc của mỗi cán bộ. Chúng tôi không còn làm việc riêng lẻ mà phải nhìn nhận vấn đề một cách tổng thể, liên kết giáo dục với văn hóa và xã hội. Điều này giúp chúng tôi bắt nhịp nhanh với guồng quay mới, đảm bảo mọi công việc từ tuyển sinh đến chính sách hỗ trợ đều được triển khai kịp thời”.

Để làm tốt hơn nữa công tác giáo dục, trong thời gian tới, phường Thành Sen sẽ tập trung rà soát đội ngũ để sắp xếp, điều tiết hợp lý; bổ nhiệm, bổ nhiệm lại cán bộ quản lý đối với các trường còn thiếu và đến hạn. Cùng với đó, phường sẽ thành lập tổ cốt cán cấp phường để hỗ trợ công tác giáo dục chuyên sâu; tiến hành rà soát cơ sở vật chất các trường học để lập kế hoạch đầu tư xây dựng; đẩy nhanh tiến độ các công trình đang thi công để kịp thời có đủ phòng học cho năm học mới và tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu giáo dục đồng bộ với hệ thống của Sở GD&ĐT.

Cán bộ phụ trách giáo dục tại xã Mai Hoa nỗ lực vượt khó, chủ động đề xuất nhiều giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục chung.

Từng là chuyên viên Phòng GD&ĐT huyện Vũ Quang trước đây, ông Trần Xuân Hải đã có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực giáo dục. Sau khi vận hành chính quyền địa phương hai cấp, ông được phân công về làm chuyên viên Phòng Văn hóa - Xã hội phụ trách lĩnh vực giáo dục tại xã Mai Hoa. Với ông Hải, đây là một sự thay đổi lớn, thay vì chuyên sâu một mảng như trước, giờ đây ông phải đảm nhiệm công việc tổng hợp và bao quát toàn bộ lĩnh vực giáo dục ở cấp xã, với vai trò là chuyên viên duy nhất phụ trách mảng này.

"Dù gặp một số khó khăn trong buổi đầu vận hành bộ máy mới như: khối lượng công việc lớn khi phải quản lý 9 trường học ở cả 3 cấp; việc thiếu giáo viên cốt cán cấp tỉnh cũng gây khó khăn cho việc nâng cao trình độ chuyên sâu theo từng môn học. Để giải quyết, chúng tôi đã chủ động thành lập các tổ chuyên môn liên trường. Tổ này sẽ là nơi để các đại diện từ UBND, Phòng Văn hóa - Xã hội và giáo viên giỏi cùng trao đổi kinh nghiệm, nâng cao chất lượng giáo dục chung, đảm bảo các hoạt động giáo dục trên toàn xã được thông suốt và hiệu quả” - ông Hải chia sẻ.

Từ thực tiễn nhà trường, bà Nguyễn Thị Minh Thành - Hiệu trưởng Trường THCS Bồng Lĩnh (xã Mai Hoa) cũng khẳng định những hiệu quả tích cực của mô hình mới: "Trước đây, việc báo cáo và xin ý kiến cho một kế hoạch nhỏ cũng phải qua nhiều tầng. Nay, với sự quản lý trực tiếp của cấp xã, chúng tôi có thể trình bày và nhận được phản hồi nhanh chóng từ cán bộ phụ trách. Điều này giúp đẩy nhanh tiến độ triển khai các hoạt động, đặc biệt là trong việc huy động nguồn lực xã hội hóa để cải tạo cơ sở vật chất, tạo môi trường học tập tốt hơn cho các em học sinh".

Việc chủ động, linh hoạt các giải pháp sẽ giúp công tác giáo dục tại các địa phương được triển khai hiệu quả, không bị gián đoạn.

Tại xã Thiên Cầm, việc triển khai mô hình chính quyền hai cấp cũng tạo ra những thách thức nhất định cho cán bộ làm công tác giáo dục. Với 11 trường học các cấp, khối lượng công việc quản lý giáo dục ở cấp xã trở nên rất lớn.

Ông Phạm Văn Tuấn - Phó Chủ tịch UBND xã Thiên Cầm thông tin: “Xã được bố trí một công chức phụ trách lĩnh vực giáo dục tại Phòng Văn hóa - Xã hội. Dù đây là cán bộ có trình độ chuyên môn cao và kinh nghiệm lâu năm từ Phòng GD&ĐT huyện trước đây, tuy nhiên, việc phân quyền nhiều nhiệm vụ về cấp xã cũng gây ra không ít khó khăn. Các vấn đề như công tác chỉ đạo chuyên môn, tổ chức nhân sự (bổ nhiệm, bổ nhiệm lại cán bộ quản lý, bố trí giáo viên) hay tham mưu quản lý về cơ sở vật chất và hướng dẫn các khoản thu đầu năm học đều là những nhiệm vụ mới mẻ, đòi hỏi sự am hiểu sâu rộng về cả chính sách và thực tiễn”.

Trước những thách thức này, bên cạnh việc tranh thủ kinh nghiệm của cán bộ phụ trách, xã Thiên Cầm đang xây dựng các kênh làm việc hiệu quả với các phòng, ban chuyên môn để đảm bảo mọi quy trình được thực hiện thông suốt. Mục tiêu là từng bước hoàn thiện bộ máy, quy trình làm việc để không chỉ xử lý công việc hành chính mà còn tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng kỳ vọng của phụ huynh và học sinh tại địa phương.

Đội ngũ cán bộ làm công tác giáo dục tại các xã, phường trên địa bàn tỉnh đã nhanh chóng nắm bắt công việc, triển khai các nhiệm vụ một cách thông suốt.

Theo Sở GD&ĐT, việc thực hiện chính quyền địa phương hai cấp đã mang lại những tác động tích cực ban đầu đối với công tác quản lý giáo dục. Việc rút gọn bộ máy giúp tăng cường tính tập trung và thống nhất trong quản lý, cho phép Sở GD&ĐT và UBND tỉnh trực tiếp chỉ đạo các trường học và các đơn vị chuyên môn cấp xã. Điều này giúp rút ngắn quy trình triển khai chính sách, văn bản và chỉ đạo chuyên môn, hạn chế tình trạng chồng chéo, trung gian. Bên cạnh đó, các chức năng như quản lý trường mầm non, tiểu học, THCS được giao trực tiếp cho cấp xã và các trung tâm điều phối liên xã. Nhờ vậy, địa phương chủ động hơn trong việc phân bổ nhân lực, điều hành cơ sở giáo dục và giảm bớt thủ tục hành chính.

Tuy nhiên, do là mô hình mới nên không ít địa phương còn lúng túng trong vận hành. Bên cạnh đó, một số văn bản quy phạm pháp luật vẫn còn chồng chéo, quy định về phân cấp chưa rõ ràng, đặc biệt trong công tác quản lý đội ngũ viên chức giáo dục. Điều này gây khó khăn cho việc điều hành và hướng dẫn các đơn vị, địa phương.

Các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh đảm bảo chất lượng dạy và học sau khi vận hành bộ máy mới. *Ảnh minh họa*

Ông Lê Hoài Nam - Trưởng phòng Tổ chức cán bộ (Sở GD&ĐT Hà Tĩnh) cho biết, mặc dù phần lớn các xã ban đầu còn gặp khó khăn về đội ngũ cán bộ chuyên môn và năng lực quản lý, nhưng chỉ sau một tháng đi vào hoạt động theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đội ngũ cán bộ cấp xã phụ trách lĩnh vực giáo dục đã nhanh chóng nắm bắt công việc, triển khai các nhiệm vụ một cách thông suốt, đặc biệt là trong công tác chuẩn bị cho năm học 2025-2026.

"Để đảm bảo chất lượng giáo dục được duy trì và phát triển bền vững trong bối cảnh thay đổi về tổ chức bộ máy, Sở đã chủ động tham mưu và ban hành kịp thời nhiều văn bản chỉ đạo. Điều này đã tạo cơ sở pháp lý vững chắc, giúp các địa phương triển khai nhiệm vụ quản lý giáo dục một cách hiệu quả. Bên cạnh đó, Sở cũng đã kịp thời tham mưu rà soát số liệu biên chế, trình UBND tỉnh phê duyệt chỉ tiêu tuyển dụng giáo viên cho năm học 2025-2026; tham mưu UBND tỉnh ban hành và triển khai các dịch vụ công trực tuyến, giúp công tác quản lý được thông suốt. Nhờ vậy, mọi hoạt động đều diễn ra bình thường, không bị ách tắc hay gián đoạn. Các cơ sở giáo dục vẫn duy trì kỷ luật, kỷ cương hành chính” - ông Lê Hoài Nam thông tin thêm.

Nguồn: https://baohatinh.vn/mo-hinh-moi-tu-duy-moi-ha-tinh-nang-cao-nang-luc-quan-ly-giao-duc-co-so-post293540.html