 |
| Cần tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp để ngành dừa phát triển bền vững. |
Nhiều cơ hội, lắm thách thức
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, dừa là loại trái cây có diện tích lớn với 202.000ha, sản lượng 2,28 triệu tấn, chủ yếu từ ĐBSCL. Việt Nam thuộc nhóm quốc gia xuất khẩu dừa hàng đầu thế giới. Tới năm 2030, ngành sẽ chuyển sang chế biến sâu, sản xuất theo quy trình GAP, phát triển trồng xen, nuôi xen và tích hợp du lịch sinh thái miệt vườn, OCOP.
Tại tỉnh, với gần 120.000ha, chiếm khoảng 50% diện tích dừa cả nước. Đánh giá tiềm năng, lợi thế của ngành dừa, ông Lâm Văn Tân- Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Cây dừa tương đối dễ trồng, có khả năng thích ứng tốt với điều kiện biến đổi khí hậu như khô hạn và xâm nhập mặn. Mặt khác, dừa là cây trồng đa niên, trồng một lần có thể cho thu hoạch đến 50 năm sau, mang lại nguồn thu nhập hàng tháng tương đối khá cho nông dân.
Chất lượng dừa của Vĩnh Long ngày càng được nâng lên và được các thương lái, doanh nghiệp thu mua đánh giá cao. Thị trường tiêu thụ các sản phẩm từ dừa hiện nay rất tốt với những thị trường xuất khẩu đa dạng và ổn định. Nhiều cơ sở và doanh nghiệp đã thu mua và chế biến ra các sản phẩm từ dừa phát triển được chuỗi giá trị, nâng cao giá trị gia tăng và thu nhập, giúp cho cây dừa phát triển được bền vững. Hiện có nhiều chính sách khuyến khích phát triển ngành dừa tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, tổ hợp tác, HTX và doanh nghiệp tiếp cận để đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh.
Bên cạnh thuận lợi, ngành dừa cũng đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Cụ thể, giá cả biến động, đầu ra chưa ổn định, sản xuất còn manh mún, thiếu liên kết, thiếu nguyên liệu chất lượng cao cho chế biến sâu, cạnh tranh từ các nước xuất khẩu dừa lớn: Philippines, Indonesia, Thái Lan... có chuỗi giá trị đồng bộ, công nghệ chế biến tiên tiến hơn; ảnh hưởng của biến đổi khí hậu làm giảm năng suất, ảnh hưởng chất lượng trái…
Bà Nguyễn Thị Kim Thanh- Chủ tịch Hiệp hội Dừa Việt Nam cho biết: Ngành dừa Việt Nam đang có bước chuyển mình mạnh mẽ trong khoảng 10 năm trở lại đây. ĐBSCL là vùng trồng dừa lớn nhất cả nước nhờ điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng thuận lợi, với hơn 20 giống dừa được canh tác theo hình thức vườn hộ. Tuy nhiên, do tập quán người dân thường tự ý đưa giống về trồng, không qua chọn lọc, làm giảm chất lượng đầu ra. Trong khi đó, ngành chế biến dừa còn thủ công, phần lớn gọt bằng tay để xuất khẩu, trong khi nhiều quốc gia đã áp dụng dây chuyền hiện đại, dẫn đến bất lợi về giá thành và logistics.
Cần giải pháp đồng bộ
Để phát triển bền vững ngành dừa, các chuyên gia kinh tế cho rằng, cần có nguồn nguyên liệu ổn định về chất lượng và sản lượng, đồng thời đòi hỏi sự phối hợp giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các viện, trường để đưa ra giải pháp nâng cao năng suất, hiện đại hóa sản xuất.
Bà Nguyễn Thị Kim Thanh đề xuất giải pháp: Có thể chế biến dừa kết hợp cùng các loại quả khác như: chuối, dứa,... để đa dạng hóa sản phẩm, từ đó gia tăng giá trị trái cây Việt Nam. Là biểu tượng của quê hương và du lịch nhiệt đới, dừa còn là mối liên kết để phát triển du lịch, lan tỏa hình ảnh, văn hóa và đặc sản Việt trên thị trường quốc tế.
Việc xây dựng bản đồ số vùng trồng dừa là cấp thiết nhằm khẳng định giá trị cây dừa và phục vụ truy xuất nguồn gốc. Ngoài ra, cần thúc đẩy hệ sinh thái cây dừa thông qua xen canh, tận dụng đặc tính giữ nước, cải tạo đất của dừa để tăng giá trị sinh thái và tín chỉ carbon. Cần có các nghiên cứu sâu về cây dừa, từ chọn giống, quy trình trồng, chăm sóc, thu hái, bảo quản, chế biến để ngành dừa tiếp tục vươn xa.
Còn theo bà Trần Lệ Hoa- Phó Ban Khoa học xã hội, Hiệp hội Dừa Việt Nam, quản lý vùng trồng bằng công nghệ GIS là bước đi tất yếu để ngành dừa Việt Nam chuyển mình theo hướng minh bạch, chuyên nghiệp và đáp ứng yêu cầu ngày càng cao từ thị trường quốc tế. Theo đó, ứng dụng GIS giúp xác định chính xác vị trí từng vườn dừa, diện tích, mật độ, số lượng cây trồng thông qua bản đồ số, từ đó tạo lập cơ sở dữ liệu đầy đủ và đồng bộ phục vụ cấp mã số vùng trồng và truy xuất nguồn gốc.
Một trong những lợi ích nổi bật là khả năng giám sát liên tục sức khỏe cây trồng, phát hiện sớm sâu bệnh, khô héo, thiếu nước, từ đó đưa ra dự báo năng suất chính xác và hướng dẫn kỹ thuật kịp thời. Đặc biệt, việc tích hợp thông tin vùng trồng với mã QR là công cụ then chốt để thực hiện truy xuất nguồn gốc theo chuỗi, nâng cao độ tin cậy của sản phẩm dừa trên thị trường quốc tế.
Điều này không chỉ phục vụ xuất khẩu mà còn góp phần xây dựng thương hiệu dừa Việt Nam trên nền tảng minh bạch và bền vững. Với nông dân và HTX, nên đẩy mạnh truyền thông số, ứng dụng đa phương tiện để giới thiệu sản phẩm tới người tiêu dùng. Ở cấp quốc gia, cần chiến lược truyền thông bài bản, tập trung vào các thị trường xuất khẩu trọng điểm để tạo lợi thế cạnh tranh lâu dài.
Định hướng phát triển
Định hướng và giải pháp phát triển ngành hàng dừa tỉnh Vĩnh Long đến năm 2030, ông Lâm Văn Tân cho biết: Chủ trương của tỉnh là phát triển đa dạng hóa, chế biến sâu sản phẩm dừa đáp ứng nhu cầu của thị trường; phát triển thị trường xuất khẩu các sản phẩm dừa, xây dựng thương hiệu vững chắc trên các thị trường xuất khẩu chủ lực. Nâng cao giá trị kim ngạch xuất khẩu ngành dừa, hiệu quả sản xuất, đời sống dân cư nông thôn và bảo vệ môi trường.
 |
| Ngành dừa đang đứng trước nhiều khó khăn thách thức về giá cả, dịch bệnh, biến đổi khí hậu… |
Thời gian tới, ngành nông nghiệp sẽ tiếp tục tuyên truyền, quán triệt đầy đủ, nghiêm túc về vị trí, vai trò của cây dừa trong định hướng phát triển cây công nghiệp của quốc gia, của tỉnh; xác định cây dừa là cây trồng chủ lực, có giá trị đa dụng, tạo ra giá trị xuất khẩu cao; đột phá chiến lược trong bối cảnh thích ứng với biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt, là một trong những nhiệm vụ trọng tâm đối với nhiệm vụ cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn theo chuỗi giá trị. Đồng thời, phát triển du lịch sinh thái miệt vườn, ẩm thực gắn với các sản phẩm OCOP được tạo ra từ cây dừa, nhất là dừa sáp, nghiên cứu hương vị từ dừa sáp để sản xuất một số loại sản phẩm đặc trưng…
|
Giá trị sản xuất ngành sản xuất chế biến dừa của tỉnh năm 2025 ước đạt khoảng 4.000 tỷ đồng, tăng 3,9% so với năm 2024, chiếm 7,5-8% giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh. Kim ngạch xuất khẩu dừa năm 2025 ước đạt khoảng 500 triệu USD tăng 2,9% so với năm 2024. Các sản phẩm dừa xuất khẩu chủ lực có tăng trên 10% so với cùng kỳ năm trước, trong đó cơm dừa nạo sấy tăng 14%, nước cốt dừa tăng 3,5%. Dừa tươi của tỉnh xuất khẩu ước đạt trên 35 triệu trái. |
Bài, ảnh: TRÀ MY
Nguồn: https://baovinhlong.com.vn/kinh-te/nong-nghiep/202508/nang-cao-nang-luc-canh-tranh-nganh-dua-c7f06ba/
Bình luận (0)