Với bề dày truyền thống văn hóa lâu đời, bên cạnh những di tích lịch sử nổi tiếng, làng Đại Định, xã Đại Đồng còn lưu giữ nhiều nếp nhà cổ độc đáo.
Báo Nghệ An•10/08/2025
Về thăm làng Đại Định, một làng cổ nằm bên dòng sông Lam nay thuộc thôn Văn Long, xã Đại Đồng (huyện Thanh Chương cũ), sau khi chiêm ngưỡng những di tích kiến trúc nghệ thuật đặc sắc như nhà thờ Nguyễn Viết, Nguyễn Như, du khách có thể tham quan, tìm hiểu về những ngôi nhà cổ. Ảnh: Huy Thư
Trải qua bao thăng trầm, biến đổi, ở làng Đại Định, người dân vẫn còn lưu giữ những ngôi nhà cổ mái ngói rêu phong bên những ngôi nhà tầng, biệt thự khang trang. Ngôi nhà của gia đình ông Nguyễn Viết Ngân xây dựng từ năm 1884, tính đến nay đã 141 năm, được xem là ngôi nhà cổ đang được bảo tồn gần như nguyên vẹn nhất. Ảnh: Huy Thư
Trước ngôi nhà này, những kẻ hiên được điêu khắc, chạm trổ cả 2 mặt hình hoa lá, hình rồng mềm mại, độc đáo, đặc biệt là 2 kẻ hiên ở gian giữa. Ảnh: Huy Thư
Những ngôi nhà cổ tại làng Đại Định được xây dựng theo kiểu nhà tứ trụ truyền thống, có 3 gian, 2 hồi, 5 gian, 2 hồi. Khung nhà được làm bằng gỗ lim là chủ yếu, bên cạnh đó còn có thêm gỗ mít, gỗ dổi... Ảnh: Huy Thư
Gian giữa của các ngôi nhà thường có 2 cột trốn, tức 2 cột ngắn gác trên hạ, để tạo không gian rộng rãi, thông thoáng cho ngôi nhà. Bệ đỡ cột trốn hình chữ nhật được trang trí khá cầu kỳ. Các cấu kiện trên vì nóc như cột đỡ, giá chiêng, khấu đầu được điêu khắc hoa văn, hình hoa sen sống động, thể hiện tài năng khéo léo của người thợ mộc xưa. Ảnh: Huy Thư
Ông Hoàng Phạm Hòa (70 tuổi), chủ nhân của một ngôi nhà cổ trong làng chia sẻ: Nhà của gia đình ông đang ở được mua của một hộ dân bên kia sông Lam thời kháng chiến. Ngôi nhà này, vốn là một ngôi nhà gỗ lim dài 5 gian. Thời điểm đó có 2 gia đình cùng mua, nên mỗi hộ dỡ 1 nửa nhà về ở. Ảnh: Huy Thư
Nhà cổ làng Đại Định nguyên bản có mái lợp ngói âm dương. Đầu hồi thiết kế hồi văn 2 lớp trên, dưới để che mưa, nắng. Giữa 2 lớp mái có mở cửa song để ánh sáng dọi vào nhà. Ảnh: Huy Thư
Trên bờ nóc những ngôi nhà cổ, phía hai đầu hồi và 4 góc nhà, hình ảnh hoa lá cách điệu được người thợ xưa đắp nổi bằng vôi vữa khá sắc nét. Ảnh: Huy Thư
Tồn tại cùng với những ngôi nhà cổ là những vật dụng, hiện vật đã nhuốm màu thời gian như bể nước xây dựng bằng vỏ hến, vỏ sò, đồ tế khí... Ảnh: Huy Thư
Ông Nguyễn Viết Ngân (58 tuổi), chủ nhân ngôi nhà cổ nổi tiếng trong làng cho biết: Ngôi nhà mà gia đình ông đang ở do ông nội mua về từ làng Vinh Ân, xã Thanh Tường (cũ). Những năm chiến tranh, ngôi nhà cổ từng là nơi ở của bộ đội. Tồn tại gần 1,5 thế kỷ, tuy được sửa sang ít nhiều, nhưng ngôi nhà vẫn giữ nguyên kiến trúc xưa, là chứng tích, lưu giữ nhiều kỷ niệm của các thế hệ trong gia đình. Ảnh: Huy Thư
Nhiều ngôi nhà cổ trong làng đã được sửa sang, nâng cột, lát nền, xây tường... để phù hợp với điều kiện sinh hoạt của mỗi gia đình. Nhà cổ làng Đại Định đang được người dân địa phương gìn giữ, bảo tồn trên tinh thần tự giác, trân trọng di sản của cha ông. Ảnh: Huy Thư
Những kết cấu gỗ được chạm khắc độc đáo trên ngôi nhà cổ của gia đình ông Nguyễn Viết Ngân. Video: Huy Thư
Bình luận (0)