Nghệ thuật thêu gợi nhớ ký ức một thời

Sự kiện nằm trong khuôn khổ triển lãm “Cửa Nam giao hòa” chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn, tạo môi trường sáng tạo cho cộng đồng và các nghệ sĩ.

Sự kiện cộng đồng “Sợi chỉ thời gian”. Ảnh: Hồng Nhung

Ký ức về một hoạt động truyền thống

Theo nghệ sĩ Phạm Ngọc Trâm - người khởi xướng và giám tuyển dự án - thêu không chỉ là một hoạt động thủ công truyền thống, mà còn là câu chuyện ký ức về một thời khi những người phụ nữ trong gia đình vẫn duy trì công việc này.

“Thông qua dự án, tôi muốn khơi gợi lại những ký ức đẹp về đời sống sinh hoạt của người Việt Nam, khi những người mẹ, người vợ chăm chỉ thêu thùa, may vá. Những điều tưởng chừng nhỏ bé ấy đã trở thành một phần ký ức chung của Hà Nội nói riêng và người Việt Nam nói chung”, cô chia sẻ.

Không gian nghệ thuật “Sợi kim mũi chỉ” được tổ chức tại Trường THCS Đồng Khánh – ngôi trường nữ sinh đầu tiên ở miền Bắc thời Pháp thuộc – cũng mang ý nghĩa đặc biệt. Nơi đây, ngoài các môn văn hóa, nữ sinh còn được đào tạo kỹ năng nữ công như thêu, may, nấu ăn, quản lý gia đình.

Nghệ sĩ Phạm Ngọc Trâm chia sẻ tại sự kiện. Ảnh: Hồng Nhung.

Sự kiện gồm hai phần: Buổi Art Talk “Nghề thêu Việt Nam và câu chuyện trường nữ sinh Đồng Khánh” do nghệ sĩ Phạm Ngọc Trâm trình bày, cùng phần chia sẻ của nghệ nhân Vũ Thị Tuệ (làng thêu ren Văn Lâm, Ninh Bình). Công chúng được trải nghiệm lớp học thêu cổ điển kiểu Pháp - một phần của chương trình giáo dục nữ công gia chánh thời Pháp thuộc - dưới sự hướng dẫn trực tiếp của hai nghệ nhân. Người tham gia được tự tay thực hiện những mũi thêu đầu tiên, cảm nhận sự tỉ mỉ và tinh xảo của nghề thủ công truyền thống.

Chị Hồng Nhung, một người tham gia trải nghiệm, chia sẻ: “Thế hệ của bà và mẹ tôi ai cũng thêu thùa, may vá giỏi. Ngày xưa, mọi người có thể tự thêu gối, thêu trên quần áo đời thường. Bây giờ, giới trẻ đa số không biết thêu, nên khi được thực hành kỹ thuật này, tôi rất thích”.

Gìn giữ và làm mới di sản văn hoá

“Sợi chỉ thời gian” không chỉ gợi lại ký ức gia đình và cộng đồng qua từng đường kim, mũi chỉ, mà còn tạo cơ hội để công chúng, đặc biệt là giới trẻ tiếp cận, trải nghiệm và trân trọng giá trị thủ công truyền thống. Đây là minh chứng cho việc di sản “sống” khi được gìn giữ, trao truyền và làm mới bằng sáng tạo và tâm huyết.

Các sản phẩm thêu được giới thiệu tại sự kiện. Ảnh: Hồng Nhung.

Ông Nguyễn Quốc Hoàn, Chủ tịch UBND phường Cửa Nam cho biết: “Dự án không chỉ kết nối di sản với nghệ thuật đương đại, mà còn góp phần biến vốn văn hóa thành sản phẩm cụ thể như tour du lịch di sản, không gian sáng tạo, sản phẩm thủ công mỹ nghệ mang thương hiệu địa phương. Chúng tôi định hướng xây dựng nhiều không gian văn hóa sáng tạo, tiêu biểu cho giá trị nhân văn ngàn năm văn hiến của Thủ đô”.

Họa sĩ Nguyễn Thế Sơn, giám tuyển triển lãm “Giao hòa Cửa Nam” nhận định, dự án cho thấy nghệ thuật truyền thống chính là sự thực hành sáng tạo của các nghệ sĩ, góp phần đánh thức không gian di sản và khơi gợi cảm xúc cho thế hệ trẻ.

Còn theo Nghệ nhân Vũ Thị Tuệ bày tỏ mong muốn nghề thêu tiếp tục được bảo tồn, phát huy tại các làng nghề: “Nghề thêu không chỉ là thao tác thủ công, mà còn là một loại hình nghệ thuật chứa đựng giá trị văn hóa và lịch sử. Vì thế, cơ quan quản lý nhà nước cần truyền thông để giới trẻ tự hào vì được sinh ra ở làng nghề, từ đó tiếp tục cống hiến và gìn giữ di sản quê hương”.

Tới đây, “Sợi chỉ thời gian” sẽ tiếp tục triển khai chuỗi hoạt động hướng đến cộng đồng yêu di sản, bao gồm tọa đàm về ứng dụng nghệ thuật thêu trong kết nối cộng đồng; triển lãm các hiện vật thêu do người dân thực hiện, tái hiện sinh động đời sống ký ức giữa lòng Hà Nội. Kết thúc chuỗi hoạt động, dự án sẽ có trưng bày giới thiệu di sản thêu đến công chúng quốc tế.

Nguồn: https://hanoimoi.vn/nghe-thuat-theu-goi-nho-ky-uc-mot-thoi-712593.html