Những điều cần tránh khi sử dụng xe ô tô số tự động

Hiện nay, thị trường xe ô tô hộp số tự động đã và đang thống trị ngành công nghiệp ô tô suốt hàng thập kỷ. Sự tiện lợi khi chỉ cần chuyển cần số sang chế độ “D” và để xe tự vận hành suốt hành trình khiến ngày càng nhiều người lựa chọn dòng xe này.

Không còn những lần rà côn, đạp côn rồi chuyển số như trên xe sàn, lái xe tự động trở nên dễ tiếp cận hơn, đặc biệt trong điều kiện giao thông đô thị đông đúc và thường xuyên kẹt xe.

Tuy nhiên, chính vì sự đơn giản đó mà nhiều tài xế chủ quan, cho rằng xe tự động “cứ thế mà chạy”, dẫn đến những thói quen sai lầm có thể gây hại lâu dài cho hộp số.

Trên thực tế, cơ chế hoạt động của hộp số tự động rất khác biệt và tinh vi, được thiết kế để tối ưu khả năng chuyển số mượt mà mà không cần người lái can thiệp nhiều. Nhưng nếu bạn sử dụng sai cách như áp dụng tư duy lái xe số sàn, hay thử vài “mẹo vặt” tưởng là hay thì hậu quả có thể rất nghiêm trọng.

Những thói quen tưởng như vô hại hằng ngày có thể âm thầm làm mòn các chi tiết quan trọng, khiến việc sang số trở nên chậm chạp, không còn êm ái và về lâu dài có thể dẫn đến hỏng hộp số, một trong những bộ phận đắt đỏ nhất của xe.

Chuyển số khi xe chưa dừng hẳn

Một trong những sai lầm phổ biến nhưng lại gây hại nghiêm trọng nhất cho xe số tự động là chuyển đổi giữa các chế độ D (Drive – lái), R (Reverse – lùi) và P (Park – đỗ) khi xe vẫn đang di chuyển.

Về nguyên tắc, ba chế độ này phục vụ cho những tình huống hoàn toàn khác nhau, và việc chuyển đổi giữa chúng chỉ nên thực hiện khi xe đã dừng hẳn. Tuy vậy, không ít tài xế vì vội vàng hoặc chủ quan lại có thói quen chuyển số khi xe còn đang lăn bánh, như tạt nhanh vào chỗ đỗ rồi vội vào chế độ P, hoặc xuống dốc trong chế độ N (số mo).

Việc này không chỉ nguy hiểm về mặt an toàn, mà còn là một “án tử” cho hộp số. Hệ thống hộp số tự động được thiết kế với độ chính xác cao, yêu cầu sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bánh răng và cơ cấu truyền động.

Khi bạn chuyển số khi xe còn di chuyển, các bộ phận này buộc phải “chịu trận” dưới áp lực lớn, dẫn đến mài mòn, hư hỏng sớm và về lâu dài có thể khiến bạn đối mặt với chi phí sửa chữa đắt đỏ. Đây là kiểu lỗi mà bạn có thể không nhận ra ngay, nhưng hậu quả sẽ rất rõ ràng sau một thời gian sử dụng.

Giữ nguyên chế độ lái khi đỗ xe

Khi dừng xe ở bãi đỗ, lề đường hay bất kỳ nơi nào ngoài luồng giao thông, việc đơn giản nhưng rất quan trọng bạn cần làm là chuyển cần số về chế độ P và nhấc chân khỏi bàn đạp phanh.

Đây không chỉ là thao tác giúp chiếc xe an toàn hơn, mà còn giúp hộp số và động cơ được “giải phóng” khỏi áp lực không cần thiết, đặc biệt nếu bạn dự định dừng lại trong vài phút hoặc lâu hơn.

Tuy nhiên, một số tài xế vì tiện lợi hoặc nôn nóng lại có thói quen giữ nguyên chế độ lái (D) và đạp phanh khi chờ đón người hoặc dừng tạm. Về lâu dài, hành động tưởng như vô hại này có thể khiến động cơ bị nóng lên không cần thiết, bởi hệ thống vẫn hoạt động ở chế độ sẵn sàng di chuyển.

Nếu lặp lại thường xuyên, nhiệt độ động cơ sẽ tăng cao dần theo thời gian và có thể dẫn đến tình trạng quá nhiệt, nguyên nhân phổ biến gây ra hư hỏng nghiêm trọng cho các linh kiện bên trong.

Vì vậy, dù chỉ dừng vài phút, hãy chuyển sang chế độ P. Đó là cách đơn giản để kéo dài tuổi thọ xe và đảm bảo sự thoải mái cho chính bạn.

Nhấn ga đột ngột

Việc đạp hết ga ngay khi xe vừa khởi động, hay còn gọi là “phóng” là một trong những cám dỗ phổ biến, đặc biệt với những tài xế mới. Cảm giác mạnh khi chiếc xe vọt đi trong tích tắc có thể mang lại chút phấn khích, nhưng thực tế, đó lại là cách nhanh nhất để bào mòn hộp số và động cơ của bạn.

Hộp số tự động không được thiết kế để xử lý mức mô-men xoắn cao đột ngột khi xe vẫn đang ở trạng thái đứng yên. Khi bạn nhấn ga tối đa từ vị trí dừng, toàn bộ hệ thống truyền động phải chịu một lực lớn ngay lập tức, điều này không chỉ gây căng thẳng cho hộp số mà còn đẩy động cơ vào trạng thái hoạt động quá tải đột ngột.

Trong điều kiện thời tiết lạnh, hậu quả còn nghiêm trọng hơn vì dầu nhớt chưa kịp làm nóng và lưu thông hiệu quả, khiến các chi tiết kim loại ma sát trực tiếp với nhau, một kịch bản lý tưởng để dẫn đến hư hỏng sớm.

Dù bạn đang vội hay đơn giản là muốn thử cảm giác mạnh, hãy nhớ tăng tốc từ từ, đều đặn mới là cách lái xe thông minh, vừa an toàn, vừa giúp bảo vệ tuổi thọ xe về lâu dài.

Bỏ qua đèn cảnh báo động cơ “Check Engine”

Trong số những tín hiệu cảnh báo trên bảng điều khiển ô tô, đèn Check Engine (kiểm tra động cơ) có lẽ là biểu tượng gây bối rối nhất. Nó thường bật sáng một cách bất ngờ, không kèm theo dấu hiệu rõ ràng nào về sự cố, thậm chí đôi khi còn tự biến mất.

Chính sự mơ hồ đó khiến nhiều tài xế chủ quan, chọn cách phớt lờ với hy vọng “mọi chuyện sẽ ổn”. Nhưng cũng như những rắc rối trong cuộc sống, việc làm ngơ không phải là giải pháp hay.

Ảnh minh họa1 — Nhiều người có thói quen bỏ qua đèn cảnh báo động cơ. Ảnh: Internet

Đèn Check Engine không chỉ liên quan đến hệ thống động cơ, mà còn có thể cảnh báo các vấn đề nghiêm trọng với hộp số tự động như mức dầu hộp số thấp, bánh răng trượt, hiện tượng nghiến số, hay hộp số quá nhiệt.

Những trục trặc này nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời có thể dẫn đến hư hỏng nghiêm trọng, tốn kém hàng chục triệu đồng để sửa chữa.

Dù xe vẫn chạy “có vẻ bình thường”, đừng xem nhẹ tín hiệu này. Hãy đưa xe đến ga - ra kiểm tra càng sớm càng tốt để xác định nguyên nhân cụ thể. Một lần kiểm tra kịp thời có thể giúp bạn tránh được cả một khoản chi lớn và một rủi ro an toàn không đáng có.

Chuyển về số mo khi dừng đèn đỏ

Trên xe số tự động, chế độ N (Neutral – số mo) tồn tại chủ yếu như một biện pháp khẩn cấp, chẳng hạn khi xe gặp sự cố về chân ga hoặc phanh, hoặc cần đẩy xe ra khỏi vị trí bị kẹt.

Tuy nhiên, nhiều tài xế, đặc biệt là những người từng quen với xe số sàn lại có thói quen chuyển về số mo mỗi khi dừng đèn đỏ với suy nghĩ sẽ tiết kiệm nhiên liệu hoặc giúp xe “nghỉ ngơi” đôi chút. Trên thực tế, đây là một thói quen không cần thiết và tiềm ẩn rủi ro.

Hộp số tự động được thiết kế để hoạt động ổn định khi xe ở chế độ D, kể cả trong lúc dừng tạm. Việc chuyển sang số mo thường xuyên không chỉ không tiết kiệm xăng, mà còn có thể gây hao mòn cơ khí không đáng có cho hộp số.

Nguy hiểm hơn, nếu bạn vô tình đạp ga trong lúc vẫn ở chế độ N, xe sẽ không di chuyển như mong muốn, điều này cực kỳ nguy hiểm nếu bạn đang ở giao lộ đông xe hoặc trong tình huống cần phản ứng nhanh.

Thay vì áp dụng thói quen cũ từ xe số sàn, hãy để xe ở chế độ D và giữ chân phanh, đó là cách an toàn và phù hợp hơn với thiết kế của hộp số tự động ngày nay.