Niềm vui độc lập

Ảnh minh họa (AI)

- Khuya rồi má ơi, mình về ngủ thôi!

Tiếng thằng Sông vọng ra từ ngôi nhà mái lá, nghe rõ mồn một, nhưng má không đáp, chỉ lặng lẽ như chưa hề nghe. Má vẫn ngồi, như thể đợi một điều gì đó. Trong bóng tối nhập nhòe, ánh đèn khuya hắt ra sông, côn trùng kêu rỉ rả, muỗi bắt đầu vo ve bên tai, má đưa bàn tay gầy xương xẩu, ngắm nhìn khoảng không bao la bất tận. Rồi má tự mỉm cười một mình. Mặt sông loang loáng nước, ánh đèn lấp lóa phía xa xa. Tiếng máy chạy rì rầm đến gần. Hình như tối nay, chú Toàn lại đi thả lưới. Biết thể nào má thằng Sông cũng ngồi đoạn đó nên chú đi chậm lại, bẻ lái để chiếc máy không khua vào chân má - việc làm quen thuộc mỗi khi chú đi qua đoạn sông này. Mỗi lần như thế, chú quẳng cho má một bịch trái cây hay miếng đồ ăn, kêu má mang về cho thằng Sông, sợ nó đói tội nghiệp.

Hai má con Sông sống lay lắt trong ngôi nhà lá đã được sáu, bảy năm, khi thằng Sông mới là thằng bé đỏ hỏn, rồi không biết xui khiến thế nào, má con dắt díu nhau về đây. Ngày ngày, má hay lội sông, kiếm con cá, con tép, đem ra chợ bán kiếm chút tiền đong gạo. Ngày nào có cá thì Sông no bụng, ngày nào không có, hai má con ôm cái bụng đói meo ngủ vật vờ trong ngôi nhà dập dềnh trên sóng nước. Bao lần nó muốn hỏi má về nguồn gốc của mình nhưng nhìn ánh mắt ám khói, cứ như có ai nhốt sẵn những nỗi buồn bất tận vào trong lòng má, Sông lại không dám ho he nửa lời. Thỉnh thoảng ở sông chán, nó hay xin phép má lên bờ chơi với mấy đứa nhóc cùng xóm ven sông. Đứa bằng tuổi Sông, đứa nhỏ hơn, ngồi túm tụm nhau trên hàng ba của cây si đổ nhánh xuống ven bờ. Cả lũ hò hét khản cổ, trêu đùa nhau vang cả một khúc sông.

Những ngày này, xóm Bè trở nên rộn ràng hơn, người đi ra đi vào nhộn nhịp. Sông thấy mấy chú hàng xóm đi mua sơn vàng, sơn đỏ về vẽ cờ Tổ quốc trên mái nhà. Nghe đâu năm nay kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, ngày mà đất nước thoát khỏi ách nô lệ, hưởng tự do, độc lập nhờ sự kiên cường, dũng trí, mưu lược của quân và dân ta, dưới sự lãnh đạo tài tình của Hồ Chủ tịch. Sông thường nghe những thông tin đó qua chiếc đài radio cũ má để ngay đầu giường, mỗi tối sau giờ cơm, Sông đều ngồi dò sóng để hai má con nghe tin tức.

Bao năm ở trên này, chiếc tivi nhỏ cũng chẳng có. Mấy hôm được lên đường bán cá, Sông thấy dọc con đường vào làng rợp những cờ hoa. Nghe đâu năm nay dân mình ăn “Tết Độc lập” to lắm! Nó thấy mấy chú thợ điện đang hăng say hoàn thành nốt những đoạn đường điện nối vào khu dân cư xa xa. Những anh chị đoàn viên, thanh niên mặc áo xanh đang chuẩn bị những bài hát tại địa chỉ đỏ của xã nhà. Các cô, các chú nông dân hăng say trên cánh đồng, dường như mọi thứ trở nên nhộn nhịp và rộn ràng hơn. Sông muốn hòa mình vào không khí tưng bừng đó, giống như nó cũng là một phần của sự kiện trọng đại này.

Ngoài giờ đi bán cá phụ má, nó mon men đến buổi tập hát để lắng nghe giai điệu hào hùng của dân tộc được các anh, các chị phát trên loa di động. Nó kéo theo mấy bạn ven sông, đứng nép mình dưới chân tượng đài chiến thắng của xã để chờ xem những buổi tập văn nghệ.

Bữa đó, nó đang ngủ thì thấy má loay hoay phía cửa sau, đang thì thầm chuyện gì với người nào đó. Nó mở hé mắt, cố vểnh tai để nghe lén nhưng chẳng nghe được gì. Một chốc, nó thấy má đi vào, với tay lấy cái nón trên giàn, vội vã đội lên rồi má lên bờ, đi tuốt vào trong xóm. Chắc nghĩ Sông đang say giấc nên má cũng không nói gì với nó. Nó khấp khởi mừng thầm, đợi má ra khỏi cửa là nó bật dậy, nhanh nhẹn chui ra phía sau, giơ tay huýt sáo réo lũ bạn. Hôm nay, nó có thêm nhiệm vụ mới, cùng sơn cờ Tổ quốc trên mái tôn chào mừng ngày Tết Độc lập. Hôm kia bên bè, chú Khánh - Trưởng khu, bảo đã tập hợp được mấy đứa loi choi đến để chú hướng dẫn vẽ cờ. Ngày trọng đại của đất nước sắp đến, chú và các anh trên xóm Bè cần làm một việc gì đó ý nghĩa để chào mừng.

Qua nay, trên loa phát thanh của xã, gió thổi vi vu những giai điệu đầy tự hào. Từ nhỏ đến lớn, Sông chưa bao giờ được xem một chương trình nhạc hội lớn hay nghe những từ như “Concert quốc gia”. Nó ao ước một ngày được ngồi trên chiếc xe ô tô hay được hòa mình vào dòng người để cùng hô vang hai tiếng “Việt Nam”. Khi đó, chắc nó sẽ sướng run lên, tự hào cầm trên tay lá cờ Tổ quốc. Nó muốn khoe với má là mấy hôm nay nó xung phong đi vẽ cờ trang trí chuẩn bị cho “Ngày hội non sông thống nhất”. Nhưng mỗi lần nhìn thấy ánh nhìn rười rượi của má dưới bóng tối mờ mờ, nó lại có cảm giác sợ hãi. Không phải nó sợ má đánh, má la rầy gì mà sợ má kéo dài nỗi buồn lê thê ấy suốt những ngày hai má con bên nhau. Kỷ niệm ngày độc lập, tự do, lẽ nào má không vui? Vậy là, nó len lén suốt những ngày hè còn lại, đợi đến lúc những mảng tôn úa màu trên xóm Bè phủ kín những màu đỏ, màu vàng của lá cờ Tổ quốc, nó sẽ về khoe với má để hai má con cùng vui chung.

Mấy nay má cũng khấp khởi, nửa mừng, nửa lo. Nghe nói ở quê cũ, người ta tìm thấy nhiều hài cốt liệt sĩ sau hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Má mơ hồ nghĩ về ba mình, người đàn ông đi chiến đấu rồi biền biệt ở xứ khác, má chưa bao giờ được ngồi lại, gọi một tiếng “ba ơi!”. Ngày đất nước thống nhất, non sông thu về một mối, má đã ngỏ ý muốn lên đường tìm người thân, nhưng bà ngoại của Sông ngăn cản. Hai mẹ con giằng nhau giữa trời mưa ràn rạt tháng tám. Bà ngoại đành thú nhận, má chỉ là đứa con ngoài giá thú. Những năm tháng đạn bom ác liệt, khi bà ngoại là cô thanh niên xung phong đi đào đường cho bộ đội, sợ bom cày, đạn xéo, thanh xuân trôi đi trên những năm tháng lửa đạn mà không kịp về quê nhà nên bà đã tha thiết xin một đứa con làm bầu bạn.

Đó là một đêm mùa thu nơi chiến trường Tây Nguyên, khi chiến dịch “nghi binh” của quân đội ta đang âm thầm diễn ra, chiến trường khốc liệt ấy nhiều đêm chìm trong những căng thẳng. Không ai nghĩ trong thời gian ấy, lại có một sự sống bắt đầu được gieo trong người cô thanh niên xung phong. Tất cả gấp gáp, chóng vánh và vội vã, dường như trong bao nhiêu khí thế hừng hực của cuộc chiến ác liệt, người ta vẫn sợ ngày trở về cô đơn, vắng tiếng trẻ thơ. Và má của Sông đã ra đời sau mùa Xuân đại thắng.

Mỗi khi mon men đến bên vườn, hé môi, mấp máy lời đến người ba ở nơi xa xôi nào đó, má lại nhận được ánh nhìn lảng tránh của bà ngoại. Những ký ức vụn vặt thuở nhỏ ấy luôn khiến má trăn trở. Cho đến ngày chính Sông cũng được cất tiếng khóc chào đời khi thiếu sự xuất hiện của người đàn ông trụ cột. Màn đêm xé toạc những ấm ức của người con gái tuổi đã cận kề tứ tuần. Trong đêm tối như bưng ấy, má bồng bế Sông trốn khỏi làng quê, tránh những ánh nhìn miệt thị nối dài từ đời ngoại, đến đời má rồi đến Sông. Má không muốn đứa con mình rứt ruột sinh ra phải chịu những gièm pha của người đời. Trong đêm tăm tối ấy, nước mắt ngắn dài, má dìu Sông qua bến, qua con đường mòn của làng, thất thểu bước cao thấp đến vùng sông nước này. Cái tên “Sông” cũng được gọi từ đó.

Hôm nay, có lẽ má sẽ về hơi muộn, con tự nấu cơm, kho cá, má về ăn sau nghen!

Sông vâng dạ rối rít khi thấy má cắp nón lá đi về phía nhà văn hóa xã. Hai ba hôm nay, má đều đi về hướng đó, tới tối mịt mới về tới nhà, không biết má làm gì ngoài đó nhưng chỉ cần má ra khỏi nhà là Sông leo tót lên bờ đi tìm chú Khánh. Lũ nhóc tập trung đông đủ, khẩn trương hoàn thành những công đoạn cuối cùng chuẩn bị đón lễ. Mỗi khi về nhà, nó phải nhảy ùm xuống sông, kỳ cọ sạch sẽ, lau hết lớp sơn còn bám trên mặt, trên tóc, bảo mấy đứa trong xóm Bè ngó xem còn lấm lem hay không, nó mới dám về nhà.

Mấy hôm nay, hai má con ăn cơm muộn. Tối nào trên ngôi nhà dập dềnh sóng, hai má con cũng lặng lẽ cho những con cá bống kho tiêu vào chén, ăn một cách nhẹ nhàng. Chẳng ai nói với ai lời nào, dường như mỗi người đều đang giữ một tâm trạng vui vẻ, hân hoan vì được hòa mình vào không khí kỷ niệm ngày độc lập của cả nước. Ngặt nỗi má cũng giấu Sông chuyện má lên nhà văn hóa cùng mấy chị phụ nữ may cờ Tổ quốc, dán cờ đỏ sao vàng để tới ngày thì phát cho bà con dưới sông. Còn Sông, chắc nó sợ má buồn thêm khi suốt ngày chỉ lêu lổng ở ngoài, với nó cũng muốn gây bất ngờ cho má về chiến dịch “ngày độc lập” của mấy chú cháu nên đợi tới tận ngày nó mới khoe với má. Dường như má là người luôn đi cuối - nó nghĩ thế, bởi mấy hôm rồi khắp các nhà trên sông cờ đỏ sao vàng rực trên mái tôn, thế mà má không nhận ra. Hay má đang mông lung nghĩ về điều gì đó rất xa ngoài kia.

Ủa Sông? Sao người ngợm đầy vết sơn thế kia, con đang làm gì ở đây?

- Ủa má, má làm gì ở đây? Con… đi vẽ cờ Tổ quốc chào mừng 80 năm Ngày Quốc khánh á má.

Má con Sông nhìn nhau đầy ngạc nhiên khi cả hai cũng chạm mặt ở nhà văn hóa ấp. Hôm nay, mọi người thống nhất gom cờ, dụng cụ văn nghệ và một số băng rôn, khẩu hiệu chào đón Ngày Quốc khánh. Những buổi vật lộn trên mái nhà nay cũng đã hoàn thành, chú Khánh dẫn đám nhóc ra nhà văn hóa giới thiệu với mấy cô, mấy chú trong ấp về thành tích gần nửa tháng nay của “lũ quỷ nhỏ”. Tiện thể mua cho chúng mấy món ăn vặt trên chợ, mấy nay vất vả, mấy đứa thèm lắm bữa ăn vặt có gà rán, khoai tây chiên, mấy món mà lâu thật lâu chúng mới được ăn một lần.

Má nhìn Sông, hiểu ra mọi chuyện. Thì ra mấy nay má biết Sông thậm thụt đi đâu đó cùng mấy đứa trong xóm Bè, cứ nghĩ chúng rủ nhau đi chơi, ai dè cũng được việc, làm cờ, lao động hăng say ghê.

Theo tay Sông chỉ, má thấy những ngôi nhà dập dềnh trên sông nay đã đổi sắc. Cờ Tổ quốc in trên những mái tôn đơn sơ nhưng ánh lên niềm tự hào, niềm vui vô bờ. Tất cả cùng một niềm hân hoan, chào đón ngày lễ trọng đại của đất nước. Sông nắm chặt tay má, hình như lâu lắm rồi nó mới thấy má cười…/.

Thụy

Nguồn: https://baolongan.vn/niem-vui-doc-lap-a201568.html