• Nghề làm tôm khô và Lễ hội vía Bà Thuỷ Long là Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia
  • Công bố di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Nghề làm tôm khô
  • Công bố Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia lễ hội “Vía bà Thủy Long”, Thanh Tùng
  • Phát huy giá trị di sản văn hoá phi vật thể 

Vùng đất Cà Mau không chỉ cuốn hút du khách bởi vẻ đẹp hoang sơ của những cánh rừng đước, rừng tràm bạt ngàn, hay những con kênh rạch chằng chịt mà còn là một kho tàng văn hoá độc đáo. Ðặc biệt, đây còn là nơi hội tụ văn hoá của 3 dân tộc anh em: Kinh - Khmer - Hoa. Từ cuối thế kỷ XVII, nhiều lưu dân Kinh, Khmer, Hoa... đã chọn Cà Mau làm điểm dừng chân và cùng nhau khai phá đất đai, phát triển nghề khai thác rừng và thuỷ hải sản, dần hình thành nên nền văn hoá sông nước đặc trưng, mộc mạc mà đầy sức sống.

Di tích Quốc gia đặc biệt khảo cổ Vĩnh Hưng, ấp Trung Hưng IB, xã Châu Thới.

Quá trình cộng cư và giao thoa văn hoá đã để lại những dấu ấn sâu đậm qua các di tích lịch sử, công trình kiến trúc, nghề thủ công truyền thống và các lễ hội độc đáo. Mỗi dân tộc, dù hoà mình vào dòng chảy chung nhưng vẫn giữ được bản sắc riêng, tạo nên một bức tranh văn hoá đa sắc màu, làm giàu thêm đời sống tinh thần của người Cà Mau.

Kho tàng văn hoá được bồi đắp và làm giàu thêm sau hợp nhất, hiện Cà Mau có 7 di sản văn hoá phi vật thể đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản Văn hoá phi vật thể Quốc gia gồm: Nghề thủ công truyền thống Gác kèo ong, Nghề thủ công truyền thống Muối ba khía, Nghề thủ công truyền thống Tri thức dân gian. Nghề làm tôm khô, Nghề thủ công truyền thống Nghề làm muối ở Bạc Liêu, Lễ hội Nghinh Ông Sông Ðốc, Lễ hội vía Bà Thuỷ Long; Nghệ thuật Nhạc trống lớn của người Khmer.

Di sản Văn hoá phi vật thể Quốc gia Lễ hội Nghinh Ông Sông Ðốc.

Cùng với những Di sản Văn hoá phi vật thể Quốc gia, Cà Mau còn tự hào là một trong những "cái nôi" của nghệ thuật Ðờn ca tài tử Nam Bộ - được Tổ chức UNESCO công nhận là Di sản Văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại. Ðờn ca tài tử không chỉ là một loại hình nghệ thuật mà còn là hơi thở của cuộc sống, là tiếng lòng của người dân Nam Bộ nói chung, Cà Mau nói riêng, thể hiện sự tinh tế, trữ tình và phóng khoáng trong tâm hồn. Sự hiện diện của Ðờn ca tài tử trong danh sách Di sản Văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại càng khẳng định vị thế và đóng góp của Cà Mau vào kho tàng Di sản Văn hoá Thế giới.

Về di sản văn hoá vật thể, tính đến tháng 7/2025, toàn tỉnh có 111 di tích và hàng chục ngàn hiện vật có giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học và thẩm mỹ. Số lượng này cho thấy sự phong phú và đa dạng di sản văn hoá vật thể trên địa bàn tỉnh. Trong đó, thật tự hào khi sở hữu 3 di tích quốc gia đặc biệt gồm: Ðường Hồ Chí Minh trên biển (Bến Vàm Lũng), Khu Căn cứ Cái Chanh, Di tích khảo cổ Vĩnh Hưng.

Di tích Quốc gia chùa Kosthum, ấp Cỏ Thum, xã Ninh Thạnh Lợi.

Cùng với đó, tỉnh còn có 24 di tích quốc gia gồm: Khu lưu niệm nghệ thuật Ðờn ca tài tử Nam Bộ và Nhạc sĩ Cao Văn Lầu, Thành Hoàng cổ miếu (Vĩnh Triều Minh), chùa Kosthum; Ðịa điểm nổi dậy của nông dân Ninh Thạnh Lợi năm 1927; Hồng Anh Thư Quán; Ðịa điểm chiến thắng Ðầm Dơi - Cái Nước - Chà Là; Thiên Hậu Cung (chùa Bà Thiên Hậu)... Ngoài ra, còn có 84 di tích cấp tỉnh, đây là những di sản có giá trị lịch sử, văn hoá và khoa học tiêu biểu của địa phương.

Với kho tàng di sản văn hoá vật thể và phi vật thể sống động, đồ sộ, không chỉ khẳng định bản sắc văn hoá phong phú, độc đáo của vùng đất cực Nam Tổ quốc, mà còn là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Tuy nhiên, để bảo tồn và phát huy giá trị những di sản này, cần sự nỗ lực không ngừng nghỉ của chính quyền, các cơ quan chuyên môn và toàn thể cộng đồng. Công tác bảo tồn không chỉ dừng lại ở việc trùng tu, tôn tạo, mà còn phải chú trọng nghiên cứu, kiểm kê, lập hồ sơ khoa học và đặc biệt là đẩy mạnh giáo dục truyền thống nhằm góp phần nâng cao nhận thức của người dân, nhất là thế hệ trẻ.

Nghề làm muối ở Bạc Liêu được hình thành và phát triển hơn 100 năm. Ảnh: HOÀI NAM

Hơn nữa, việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá cần gắn liền với phát triển du lịch bền vững, tạo sinh kế cho cộng đồng, đồng thời đảm bảo tôn trọng giá trị nguyên gốc. Chỉ khi đó, di sản văn hoá Cà Mau mới thực sự trở thành tài sản vô giá, được lưu truyền cho các thế hệ mai sau và góp phần làm phong phú nền văn hoá Việt Nam./.

Tăng Vũ Khắc

Nguồn: https://baocamau.vn/phong-phu-di-san-van-hoa-a121348.html