Tận dụng 'khoảng lặng' thuế Mỹ, xuất khẩu thủy sản tăng mạnh

DNVN – Tận dụng “khoảng trống" thuế quan Mỹ từ ngày 9/4 đến 9/7, nhiều doanh nghiệp thủy sản Việt Nam đã linh hoạt điều chỉnh kế hoạch giao hàng, thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu tăng vọt trong tháng 5. Tuy nhiên, đằng sau đà tăng ấn tượng là những lo ngại hiện hữu nếu mức thuế cao 46% của Mỹ chính thức quay trở lại sau mốc thời gian này.

Theo thống kê từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản trong tháng 5/2025 đạt gần 997 triệu USD, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 5 tháng đầu năm, ngành thủy sản thu về hơn 4,34 tỷ USD, tăng 22%.

Trong bức tranh tích cực này, thị trường Mỹ nổi bật là điểm sáng với kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 234 triệu USD trong tháng 5 – mức tăng mạnh nhất trong số các thị trường lớn, đạt tới 61%. Đây là kết quả của chiến lược “chạy nước rút” trong giai đoạn Mỹ áp dụng mức thuế nhập khẩu tạm thời 10% từ ngày 9/4 đến 9/7, thấp hơn rất nhiều so với mức 46% từng được cảnh báo trước đó.

Bà Lê Hằng – Giám đốc Truyền thông VASEP nhận định, các doanh nghiệp đã rất nhanh nhạy, điều chỉnh lịch xuất hàng để tận dụng cơ hội. Tuy nhiên, tăng trưởng trong tháng 5 chỉ mang tính thời điểm. Mối lo lớn nhất vẫn là sau ngày 9/7, khi Mỹ có thể tái áp mức thuế cao khiến toàn ngành chao đảo.

5 tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản đạt hơn 4,34 tỷ USD, tăng 22%.

Trong cơ cấu mặt hàng, tôm tiếp tục chiếm vị trí dẫn đầu với tổng kim ngạch 5 tháng đạt hơn 1,71 tỷ USD, tăng 32% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng tháng 5, xuất khẩu tôm đạt hơn 415 triệu USD – mức cao nhất kể từ đầu năm đến nay.

Xuất khẩu cá tra cũng ghi nhận sự phục hồi đáng chú ý. Sau khi sụt giảm trong tháng 4, kim ngạch tháng 5 tăng 13%, nâng mức tăng 5 tháng lên 11%. Đặc biệt, xuất khẩu cá tra sang Mỹ tăng đến 35% trong tháng 5 – minh chứng rõ cho sự linh hoạt của doanh nghiệp trong việc điều chỉnh kế hoạch giao hàng.

Mặt hàng cá ngừ dù hồi phục chậm hơn, nhưng cũng ghi nhận mức tăng 7,6% trong tháng 5. Tính chung 5 tháng, xuất khẩu cá ngừ đạt hơn 405 triệu USD, tăng 5%. Ngoài ra, các nhóm sản phẩm khác như mực, bạch tuộc, cua ghẹ và nhuyễn thể có vỏ đều tăng trưởng mạnh. Trong đó, nhuyễn thể có vỏ tăng tới 63%, phần lớn nhờ thị trường Trung Quốc.

Tính đến hết tháng 5, kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang Mỹ đạt 774 triệu USD, tăng 27% so với cùng kỳ. Dù vậy, bà Lê Hằng cảnh báo, sự tăng trưởng này chưa bền vững. Nếu sau ngày 9/7, Mỹ áp dụng lại mức thuế chống trợ cấp lên tới 46%, nhiều doanh nghiệp Việt Nam sẽ buộc phải ngừng giao hàng, dẫn đến sụt giảm đơn hàng nghiêm trọng trong quý III/2025.

Đáng lo ngại, mức thuế cao này không chỉ khiến chi phí đội lên mà còn tạo ra rủi ro thuế chồng thuế, nhất là với các doanh nghiệp nhỏ. Kịch bản xấu có thể dẫn đến mất đơn hàng, đứt gãy chuỗi cung ứng, thậm chí gây thất nghiệp tại các vùng nuôi trồng, chế biến thủy sản trọng điểm.

Dự báo cho cả năm 2025, ngành thủy sản Việt Nam đang phụ thuộc rất lớn vào kịch bản chính sách thuế sau ngày 9/7. Nếu mức thuế 10% tiếp tục được duy trì hoặc được xóa bỏ, kim ngạch xuất khẩu thủy sản có thể vượt mốc 10 tỷ USD. Ngược lại, nếu thuế quay lại mức 46%, tổng kim ngạch cả năm có thể chỉ đạt khoảng 9 tỷ USD – thấp hơn kỳ vọng và tiềm ẩn nhiều rủi ro dài hạn.

“Xuất khẩu thủy sản Việt Nam đang cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ và linh hoạt, nhưng tính bền vững còn phụ thuộc lớn vào diễn biến chính sách thương mại quốc tế. Trong đó, quyết định của Mỹ sau ngày 9/7 tới sẽ là biến số then chốt định hình toàn bộ bức tranh thủy sản năm nay”, Giám đốc Truyền thông VASEP nhấn mạnh.

Thu An

Nguồn: https://doanhnghiepvn.vn/kinh-te/kinh-doanh/tan-dung-khoang-lang-thue-my-xuat-khau-thuy-san-tang-manh/20250625103629785