Đề xuất giao Thành phố Hồ Chí Minh làm việc với Đồng Nai để thống nhất cơ quan chủ quản dự án đường sắt

(ĐN) - Để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong công tác xây dựng, vận hành và khai thác tối đa quỹ đất xung quanh khu vực dự án, Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao UBND Thành phố Hồ Chí Minh chủ trì làm việc, thống nhất với UBND tỉnh Đồng Nai giao UBND Thành phố Hồ Chí Minh là cơ quan chủ quản Dự án Đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành làm cơ sở báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định.

Đây là một trong những kiến nghị của Bộ Xây dựng trong Văn bản số 8290/BXD-KHTC (ngày 13-8-2025) gửi Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà về việc nghiên cứu, thực hiện Dự án Đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành kết nối với Cảng hàng không quốc tế (sân bay) Long Thành.

Đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành có chiều dài khoảng 42km. Ảnh minh họa

85-90% nhu cầu đi lại trên tuyến là hành khách nội - ngoại ô

Trong Văn bản số 8290, Bộ Xây dựng cho biết, trên cơ sở tổng hợp ý kiến các bộ, ngành, địa phương có liên quan và triển khai Nghị quyết số 81/2023/QH15 ngày 9-1-2023 của Quốc hội về việc phê duyệt Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Bộ Xây dựng đã hoàn chỉnh hồ sơ điều chỉnh Quy hoạch mạng lưới đường sắt và dự kiến trình Thủ tướng Chính phủ trong tháng 12-2025. Theo đó, đối với tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành, dự kiến nhu cầu đi lại trên tuyến chủ yếu là hành khách nội - ngoại ô. Cụ thể, ước tính đến năm 2050, hành khách nội - ngoại ô chiếm khoảng 85-90% nhu cầu đi lại trên tuyến. “Tổng số chuyến đi trên tuyến khoảng 136 triệu hành khách/năm, trong đó, các chuyến đi nội - ngoại ô khoảng 116-122 triệu hành khách/năm”, văn bản của Bộ Xây dựng nêu rõ.

Dự án Đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành đang được nghiên cứu thực hiện là tuyến đường sắt đô thị, chiều dài khoảng 42km, thiết kế đường đôi, khổ đường 1.435mm, tốc độ thiết kế 120km/h với 20 ga, vận chuyển hành khách nội - ngoại ô từ Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Đồng Nai đến Sân bay Long Thành. Dự án có tổng mức đầu tư sơ bộ gần 3,4 tỷ USD. Ngày 29-4-2025, HĐND tỉnh đã thông qua Nghị quyết số 28/NQ-HĐND về việc thống nhất chủ trương giao UBND Thành phố Hồ Chí Minh làm cơ quan chủ quản thực hiện Dự án Đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành.

Chính vì vậy, Bộ Xây dựng đề xuất điều chỉnh chuyển Dự án Đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành từ đường sắt quốc gia về đường sắt đô thị. Theo hồ sơ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành, dự án được thiết kế theo tiêu chuẩn đường sắt đô thị, sau khi đầu tư sẽ được bàn giao cho địa phương quản lý.

Đối với phương án kết nối đường sắt giữa Sân bay Tân Sơn Nhất với Sân bay Long Thành, Bộ Xây dựng cho biết, việc vận chuyển hành khách bằng đường sắt từ Sân bay Tân Sơn Nhất đến Sân bay Long Thành được tổ chức thông qua việc kết nối tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành với 2 tuyến đường sắt đô thị gồm: Tuyến đường sắt đô thị số 6 kết nối hạ tầng tại khu vực thuộc ga Phú Hữu; tuyến đường sắt đô thị số 2 tại khu vực ga Thủ Thiêm để về Sân bay Tân Sơn Nhất. Hiện nay, các tuyến đường sắt đô thị số 2, 6 và tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành là các tuyến đường sắt được xác định trong quy hoạch của Thành phố Hồ Chí Minh và quy hoạch mạng lưới đường sắt. Vì vậy, để bảo đảm khai thác thuận lợi, các dự án cần đầu tư đồng bộ (thời gian, công nghệ, tổ chức khai thác).

Lựa chọn hình thức, nguồn vốn đầu tư phù hợp

Theo Bộ Xây dựng, quy định tại khoản 1, Điều 30 Luật Đầu tư công, việc giao cơ quan chủ quản Dự án Đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ.

Đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành kết nối Sân bay Tân Sơn Nhất với Sân bay Long Thành thông qua 2 tuyến đường sắt đô thị số 2 và số 6 của Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Phạm Tùng

Hiện nay, Thành phố Hồ Chí Minh đã có đề xuất Chính phủ xem xét chấp thuận bổ sung tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành vào danh mục dự án kèm theo Nghị quyết số 188/2025/QH15 ngày 19-2-2025 của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh.

Trong trường hợp dự án chuyển về địa phương thực hiện, việc nghiên cứu đầu tư tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành được xem xét trên cơ sở kết hợp phát triển đô thị theo mô hình TOD (phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng). Từ đó, khu vực dự án sẽ có thêm các giải pháp huy động nguồn vốn (ngân sách địa phương, vốn tư nhân…), đồng thời thu hút được nhà đầu tư quan tâm tham gia để so sánh, lựa chọn hình thức đầu tư, nguồn vốn đầu tư phù hợp hơn.  

Bộ Xây dựng cũng đề xuất, trong trường hợp được giao làm cơ quan chủ quản dự án, UBND Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tiếp nhận toàn bộ kết quả nghiên cứu hiện có của Dự án Đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành để tiếp tục triển khai công tác chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư. Đồng thời, cho phép UBND Thành phố Hồ Chí Minh nghiên cứu bổ sung tuyến đường sắt này vào trong quy hoạch đường sắt đô thị của thành phố và đề xuất Chính phủ xem xét, chấp thuận bổ sung dự án vào danh mục dự án đường sắt đô thị của thành phố kèm theo Nghị quyết số 188/2025/QH15.

Phạm Tùng

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/kinh-te/202508/de-xuat-giao-thanh-pho-ho-chi-minh-lam-viec-voi-dong-nai-de-thong-nhat-co-quan-chu-quan-du-an-duong-sat-a5906c4/