Nhiều nơi mới thu gom
Bên cạnh các lợi ích mà thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) mang lại cho cây trồng, hiện nay, tình trạng lạm dụng thuốc và bao bì, chai lọ thuốc BVTV chưa được thu gom, xử lý đúng cách đã và đang gây ra nguy cơ ô nhiễm môi trường tại nhiều nơi. Điều này đang đặt ra nhiều thách thức cho ngành chức năng, địa phương trong việc xây dựng, triển khai các giải pháp hiệu quả nhằm phát triển nông nghiệp bền vững.
Lâm Đồng có diện tích tự nhiên và diện tích đất sản xuất nông nghiệp lớn nhất cả nước. Theo thống kê của ngành nông nghiệp và môi trường, Lâm Đồng hiện có 1.036 triệu ha đất trồng cây nông nghiệp. Hàng năm, việc sử dụng thuốc BVTV để phòng, chống và kiểm soát sâu bệnh hại cây trồng làm phát sinh khoảng 276 tấn bao gói. Tỷ lệ bao gói thuốc BVTV được thu gom, xử lý đúng quy định đến nay đạt trung bình khoảng 18,9%.
Nhiều địa phương phía Tây tỉnh Lâm Đồng, rác thải nguy hại nông nghiệp mới chỉ được thu gom. Gia đình anh Phan Viết Cường, Thôn 14, xã Nhân Cơ hiện có trên 3 ha sầu riêng trồng theo hình thức chuyên canh đang trong thời kỳ kinh doanh. Anh có khu vực riêng để chứa các loại thuốc BVTV và kho chứa lọ, bao thuốc BVTV sau khi sử dụng. Hàng năm, lượng thuốc BVTV được anh sử dụng không nhiều.
Tuy nhiên, năm này qua năm khác, các loại rác thải nguy hại như: bao gói, vỏ thuốc BVTV được anh lưu trữ lại tại kho đang dần nhiều lên. Anh Cường cho rằng, anh rất lo ngại kho sẽ đầy mà vẫn chưa tìm được đơn vị xử lý hiệu quả. Anh cũng đã chú ý tìm kiếm một đơn vị có đủ chức năng thu gom, xử lý nhưng vẫn chưa có kết quả.
Nhiều nguy cơ ô nhiễm
Trường hợp như anh Cường là còn thực hiện việc lưu trữ rác thải nguy hại tại kho chứa. Thực tế khác, nhiều hộ dân không làm như vậy mà vô tư vứt bỏ chai lọ, bao đựng thuốc BVTV tại nương rẫy, ruộng vườn. Điều này đã và đang gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường, mất mỹ quan ở nhiều khu vực nông thôn.
Liên quan đến nội dung này, phát biểu tại một hội thảo gần đây tại Lâm Đồng, ông Tô Việt Châu - Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho rằng, đến thời điểm này, một số địa phương, ngành chức năng, đoàn thể, Mặt trận như: hội nông dân ở Lâm Đồng đã triển khai các mô hình thu gom rác thải, rác thải nguy hại trong nông nghiệp. Nhưng việc xử lý triệt để, đảm bảo các tiêu chuẩn vệ sinh môi trường theo quy định vẫn là thách thức lớn. Muốn giải quyết được triệt để đòi hỏi tổng hợp nhiều giải pháp từ nhiều phía.
Tìm hướng xử lý
Trước thực trạng rác thải nguy hại, bao gói thuốc BVTV chưa được xử lý đúng cách, nguy cơ ô nhiễm môi trường lớn, việc tìm hướng xử lý được nhiều người quan tâm, nêu ra.
Ông Phan Văn Minh, ngụ xã Nam Đà cho biết, trên địa bàn xã và một số xã lân cận đã có một số mô hình về xử lý rác thải nông nghiệp nhưng thực chất cũng dừng lại ở mức thu gom và chưa biết xử lý thế nào. Ông cho rằng, Nhà nước cần có cơ chế huy động vai trò, trách nhiệm từ các doanh nghiệp, đại lý sản xuất, kinh doanh, thuốc BVTV trong thu gom, xử lý rác thải nguy hại nhằm giảm áp lực cho cộng đồng.
Theo bà Nguyễn Thị Thùy Dung - Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã (HTX) Long Việt, xã Quảng Trực, hiện HTX có xã viên liên kết sản xuất thu mua trên địa bàn rộng khoảng 700 ha vùng nguyên liệu trong và ngoài xã. Là HTX đóng chân trên địa bàn biên giới với địa hình rộng, phức tạp nên hiện nay, việc thu gom rác thải nguy hại nông nghiệp cũng là mối quan tâm lớn. Bà Dung cho rằng, nếu có cơ chế về huy động các HTX như: HTX Long Việt vào cuộc trong công tác thu gom, thì về nhân lực HTX hoàn toàn có thể đáp ứng. Tuy nhiên, bà cho rằng, Nhà nước cần có cơ chế hỗ trợ, vay vốn ưu đãi để hợp tác xã có thể đầu tư về máy móc, phương tiện, công nghệ nhằm thu gom, xử lý đạt quy định. Nếu có thể, bà sẽ triển khai theo mô hình liên xã, liên vùng.
Liên quan đến tìm hướng đi bền vững cho rác thải nông nghiệp, theo ông Lê Quốc Thanh - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia, trung tâm đang kết nối với các bên liên quan xây dựng, cụ thể hóa một quy trình thu gom, xử lý chất thải trong nông nghiệp trong đó có chất thải nguy hại, trước mắt vẫn là chọn một số cây như sản xuất cà phê làm điểm để rút kinh nghiệm.
Trong đó, mô hình sẽ được trung tâm phối hợp với các bên liên quan nhấn mạnh các yếu tố cuối cùng, chất thải được xử lý theo quy trình, đúng cách, bảo đảm an toàn, lợi ích người sản xuất, cộng đồng theo chuỗi giá trị khép kín. Trong chuỗi này sẽ phân vai rõ ràng trách nhiệm của ai, làm gì, quyền lợi như thế nào đến hiệu quả cuối cùng...
Theo Cục Trồng trọt và BTTV (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), việc vứt chai lọ, bao bì thuốc BVTV ra môi trường lâu ngày gây ra nhiều nguy cơ. Nó có thể gây ô nhiễm, lây nhiễm các kim loại nặng vào đất, nước muốn xử lý cần thời gian rất dài, tốn kém. Từ đất, nước lại có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng, sản lượng nông sản, nhất là yếu tố về vệ sinh, an toàn thực phẩm. Điều này có thể làm tăng các nguy cơ nội tại, tự thân làm giảm khả năng cạnh tranh của nông sản khi không thể vượt qua các hàng rào kỹ thuật, nhất là đối với hoạt động xuất khẩu.
Nguồn: https://baolamdong.vn/thach-thuc-xu-ly-triet-de-rac-thai-nguy-hai-trong-nong-nghiep-387123.html
Bình luận (0)